Przerwana kariera – Franciszek Loeffler

Dzisiaj przypominamy sylwetkę Kielczanina – Franciszka Loefflera, znanego działacza politycznego i społecznego, lidera PPS, organizatora pierwszego związku zawodowego w Kielcach, działacza niepodległościowego i posła Sejmu Ustawodawczego. Jego świetnie zapowiadającą się karierę polityczną, przerwała nagle śmierć w trakcie epidemii tyfusu plamistego w Kielcach. W trudnych czasach lepiej zachować rozsądek i stosować się do ostrzeżeń, bo nie wiadomo jak może potoczyć się los.

Franciszek Loeffler urodził się 4 września 1875 roku w Kielcach w rodzinie drobnego kupca. Ukończył gimnazjum kieleckie, w którym uczestniczył w tajnych kółkach samokształceniowych. Potem pracował kolejno w Rządzie Gubernialnym Kieleckim, w cukrowni w Łyczkowicach oraz w Busku i Kielcach jako prokurent. Ostatecznie został buchalterem w kieleckiej fabryce obróbki marmurów.Od 1895 r. był członkiem pierwszego w Kielcach koła Polskiej Partii Socjalistycznej Adama Nowickiego. Stał się jednym z liderów partii, członkiem Okręgowego Komitetu Robotniczego, a następnie jego przewodniczącym. W 1898 r. za swą działalność został aresztowany i uwięziony przez władze rosyjskie w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej, a następnie wydalony z granic Królestwa. Po powrocie do Kielc, aktywnie uczestniczył w wydarzeniach rewolucji 1905 roku. W 1906 r. zorganizował w fabryce marmurów pierwszy związek zawodowy w Kielcach – Stowarzyszenie Górników.Po upadku rewolucji i rozbiciu przez policję struktur kieleckiego PPS zaangażował się w prace kulturalno-oświatowe. Przyczynił się do powstania kieleckiego Oddziału Towarzystwa Kultury Polskiej (1908 r.) i Towarzystwa Biblioteki Publicznej w Kielcach (1909 r.). Organizował również Stowarzyszenie Kursów dla Analfabetów Dorosłych. Był korespondentem „Robotnika” i „Jedności Robotniczej” oraz współpracownikiem pisma „Echa Kieleckie” (1906-1907).

Po wybuchu I wojny światowej współpracował z Komisariatami Wojskowymi Rządu Narodowego i z utworzoną przez Piłsudskiego Polską Organizacją Narodową. Po opuszczeniu Kielc przez strzelców, zagrożony aresztowaniem przez Rosjan, przebywał w Jabłonkowie na Śląsku Cieszyńskim. Do Kielc powrócił w połowie 1915 r. i odbudował struktury PPS. Będąc radnym miasta (1916-1917) uczestniczył w tworzeniu samorządu miejskiego. Współtworzył także Zjednoczone Organizacje Niepodległościowe w Kielcach (1915). W latach 1915-1917 był członkiem Prezydium, sekretarzem i przewodniczącym Narodowej Rady Okręgowej Ziemi Kieleckiej. Loeffler był wydawcą i redaktorem tygodnika „Ziemia Kielecka” (1915-1917), który był półoficjalnym organem legionowym. Reprezentował Kieleckie w Centralnym Komitecie Narodowym i Radzie Narodowej w Warszawie (1915-1917). Był członkiem władz Unii Demokratycznej, a następnie Okręgowej Komisji Porozumiewawczej Stronnictw Niepodległościowych w Kielcach (1917-1918). Uczestniczył także w pracach Polskiej Organizacji Wojskowej. Od 1917 r. kierował okręgiem kieleckim Pogotowia Bojowego PPS. W listopadzie 1918 r. brał udział w rozbrajaniu żołnierzy austriackich w Kielcach i współorganizował Milicję Ludową.

Po odzyskaniu niepodległości pełnił funkcję komisarza Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej Ignacego Daszyńskiego na miasto Kielce i powiat kielecki. W wyborach parlamentarnych w 1919 roku, został wybrany jako jeden z 14 posłów PPS do Sejmu Ustawodawczego z obszaru zaboru rosyjskiego w okręgu nr 24 (Sandomierz). Franciszek Loeffler zmarł 24 lutego 1919 roku w trakcie epidemii tyfusu plamistego w Kielcach. Został pochowany na Cmentarzu Starym w Kielcach.

W 1948 roku jego imię otrzymała ulica w północnej części Kielc.