Sport w międzywojennych Kielcach

„[…] nie mieliśmy nic. Spuścizną zaborców było kilka klubów w Krakowie, Lwowie, Łodzi, Warszawie i Poznaniu, parę sokolich sal gimnastycznych i… setki tysięcy młodzieży z kręgosłupami powykrzywianemi od ciągłego ślęczenia nad gramatykami, historjami i geografjami wrażych państw”. Tak opisywał sytuację „Przegląd Sportowy” (nr 51, 17. 11. 1928, s.1), sytuację polskiego sportu w 1918 roku. Odzyskanie niepodległości było ogromnym wyzwaniem. Należało odbudować a raczej stworzyć od nowa wszystkie dziedziny życia codziennego. Kultura fizyczna pozostawiała wiele do życzenia.

W Kielcach, jak i w całym kraju rozwijał się sport klubowy. Warto wspomnieć, że był zdominowany przez mężczyzn. Sport kobiecy rozwijał się dużo wolniej. Z jednej strony panie miały mniej czasu mając na głowie prowadzenie domów, a z drugiej panowały dość konserwatywne poglądy na temat uprawiania sporu przez żeńska część społeczeństwa.

Z upowszechniania sportu w naszym mieście zasłynęło wojsko. Ale nie można zapomnieć o policji, zakładach pracy, szkołach i organizacjach społecznych. 4-ty Pułk Piechoty Legionów już w 1922 roku pozyskał plac przy ulicy Czystej i przystosował go do celów sportowych. Postawiono na rozwój pięciu dyscyplin : lekkoatletyki, strzelectwa, szermierki, piłki nożnej i tenisa ziemnego. Od stycznia 1934 roku ujednolicono warunki funkcjonowania wojskowych klubów sportowych. Tak powstał Wojskowy Klub Sportowy- WKS Kielce. Wojskowi inicjowali wiele imprez w mieście np. projekt pierwszych mistrzostw miasta w lekkiej atletyce, turniejów bokserskich. 2-gi Pułk Artylerii Lekkiej propagował wśród Kielczan hippikę organizując zawody jeździeckie na błoniach Czarnowa. Dzięki wysiłkowi kawalerzystów miłośnicy koni powołali do życia w 1924 roku Towarzystwo Zawodów Konnych Ziemi Kieleckiej.

Policja miała również udział w rozwoju sportu w Kielcach. W mieście działał klub- PKS. Mimo, że zawodnicy Policji nie odnosili większych sukcesów to ich wkład w kielecki sport nie powinien być zapomniany.

Do prężnie działających klubów sportowych należy zaliczyć te które działały przy kieleckich fabrykach „Ludwików” i „Granat”. Oba działały od 1935 roku. Ciekawostką jest, że oprócz działalności sportowej oba kluby zajęły się oświatą wśród swoich członków. Stąd nazwy KSO- Klub Sportowo-Oświatowy.

KSO „Granta” postawił na rozwój sekcji piłki nożnej, pięściarskiej i kolarskiej a KSO „Ludwików”- futbolowej, bokserskiej i lekkoatletycznej a nieco później narciarskiej, kolarskiej i tenisa ziemnego.

Przyzakładowe kluby sportowe brały udział w sportowym życiu Kielc ale były skoncentrowane na pracownikach i na zaspakajaniu ich potrzeb z zakresu  kultury fizycznej.

Kielecka młodzież w większości nie stroniła od sportu. Przy gimnazjum im. J. Śniadeckiego działała świetna drużyna futbolowa „Lechia” dla której jedynym godnym rywalem byli piłkarze z WKS-u. „Rejak” czyli sportowcy z gimnazjum im. M. Reja osiągali sukcesy w hokeju na lodzie. Ze szkołami związane były również harcerskie kluby sportowe.

Z najlepszymi wynikami finansowymi a za czym idzie z szerokimi możliwościami rozwoju było Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”. Członkowie chętnie trenowali lekkoatletykę, kolarstwo i piłkę nożną. Ponadto dwa razy w tygodniu uczestniczyli w ćwiczeniach gimnastycznych. Jednak sportowcy „Sokoła” nie odnosili większych sukcesów, ponieważ sport był dla nich jedynie narzędziem dobudowania postaw obywatelskich, takich jak solidarność, poczucie odpowiedzialności za losy państwa i dyscypliny.

Pionierem nowych dyscyplin jakimi były piłka siatkowa i koszykówka w Kielcach był zarejestrowany w 1931 roku KKS „Strzelec”, działający przy Podokręgu Związku Strzeleckiego. Początkowo jedyną sekcją była sekcja strzelecka później dołączyła prężnie działająca sekcja narciarska. Organizowano wyścigi na nartach w stylu skandynawskim, pokazy skoków narciarskich.

Nie można zapomnieć o Motocyklowym Klubie Sportowym „Strzelec” który miał ogromne sukcesy i znaczenie w kraju. MKS „Strzelec” organizował nie tylko biegi motocyklowe przy okazji corocznych marszów szlakiem Kadrówki ale także ogólnopolskie zawody motocyklowe.

W Kielcach działały także kluby związane z kolarstwem- Towarzystwo Cyklistów Kielce (TCK), z autami- delegatura klubu Sekcji Samochodowej Polskiego Touring Klubu (Delegatura PTK) i Automobilklub Kielce.

Nie możemy zapomnieć o żydowskich klubach sportowych. Z inicjatywy płk. Stanisława Zylberszlaka, w 1922 roku powstał klub „Makabi”.  Klub borykał się czasami z problemami finansowymi a jednak prężnie funkcjonowały trzy drużyny sportowe i pięć sekcji. Najaktywniejsza była drużyna piłki nożnej i sekcja pięściarska. Do ulubieńców kieleckiej publiczności należał piłkarz Herman Kahane. „Makabi” dysponował własnymi kortami tenisowymi i salą gimnastyczną. Był to jeden z aktywniejszych klubów  naszym mieście, zawodnicy brali udział w rozgrywkach ogólnopolskich.

W Kielcach działały też inne żydowskie kluby sportowe. Ich działalność była ściśle powiązana z organizacjami politycznymi i nie zapisały się szerzej w sportowej historii Kielc dwudziestolecia międzywojennego.

Wybuch II wojny światowej zakończył działalność i rozwój kieleckiego sportu.