Kaziuki to odbywający się od czterystu lat jarmark odpustowy w Wilnie na cześć świętego Kazimierza (4 marca). W jego trakcie odbywają się pochody na czele z kuglarzami i przebierańcami. Patron święta, królewicz Kazimierz, wnuk Władysława Jagiełły, słynął z pomocy biednym ludziom. “Był młodzieńcem szlachetnym, rzadkich zdolności i godnego pamięci rozumu” – jak pisał Jan Długosz. Zmarł na gruźlicę 4 marca 1484 r. w Grodnie.
W 1518 r. wśród rycerstwa polskiego i litewskiego biorącego udział w wyprawie z odsieczą Połockowi pojawiły się opowieści o pomocy zmarłego królewicza, który miał się pojawić na chmurze i pokazać dogodne brody na Dźwinie.
Kazimierz został wyniesiony na ołtarze przez papieża Klemensa VIII w 1602 r.
W ikonografii atrybutem Kazimierza jest mitra książęca. Przedstawiany także ze zwojem w dłoni, na którym są słowa łacińskiego hymnu “Omni die dic Mariæ” – ku czci Matki Bożej, do której św. Kazimierz miał wielkie nabożeństwo.
Jarmark Kaziukowy w Wilnie w 2018 r. (Fot. https://polska-org.pl/7865210,foto.html)
Charakterystycznym elementem święta są piernikowe serca. Wypiekane są według różnych receptur, ale ich istota polega na zdobieniu kolorowym lukrem. Najważniejszą ozdobą są umieszczane na nich napisy m.in. “Kocham Cię”, “Pamiętaj o mnie”, “Kochaj mnie jak dawniej”, uzupełniają je lukrowe kwiaty. Poza piernikowymi sercami są również inne – w kształcie koników, rybek, misiów, kogucików oraz w wielu innych formach.
Kaziukowe pierniki w Grodnie (Fot. Włodzimierz Pac, Polskie Radio)
Kaziuki obchodzone są hucznie w wielu miastach Polski.
Kaziuki w Poznaniu (Fot. https://tenpoznan.pl/kaziuki/)
Kaziuki obchodzone są także w Regionie Świętokrzyskim.
Kaziuki w Ostrowcu Świętokrzyskim (Fot. Emilia Sitarska / Radio Kielce)
W Kielcach witraż na cześć Św. Kazimierza został umieszczony 9 lipca 2001 w katedrze (nawa Matki Bożej Łaskawej) jako dar biskupa kieleckiego Kazimierza Ryczana.
Królewicz Kazimierz w Kielcach (Fot. OMPiO)
Tradycja Kaziuków łączy Polaków i Litwinów przypominając o wspólnej przeszłości okresu Rzeczpospolitej Obojga Narodów.
Przedwojenny Kaziukowy Jarmark w Wilnie (Fot. Wikipedia)
Ćwiczenie:
Dobry książę Kazimierz pomagał biednym ludziom.
Dlatego na obrazie namalowane ma aż trzy ręce, żeby podkreślić jak wielu osobom niósł pomoc.
A teraz napisz w chmurkach przykłady jak dziecko w Twoim wieku może pomagać inny ludziom?
Obrazek z chmurkami do pisania do pobrania turaj:
Dobry-ksiazę-Kazimierz-pomagal-biednym-ludziom