24. marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Święto to jest szczególnym dniem także dla nas, ponieważ w czasie wojny w więzieniu kieleckim Niemcy wykonywali wyroki śmierci na Polakach pomagających Żydom. Życie na Zamkowej stracili między innymi: Stanisław Furmanek, Feliksa i marian Brzozowscy, Jan Witkoś, Stradowska Maria i jej syn Wacław.
Furmanek Stanisław z Daleszyc
Furmanek Stanisław z Daleszyc wraz z żoną Stefanią udzielał pomocy ośmioosobowej rodzinie żydowskiej Szlamów, która do końca 1941 r. utrzymywała się z prowadzenia piekarni. Kiedy Niemcy zabrali im wszystkie zapasy, rodzina Furmanków i inni mieszkańcy żywili rodzinę Szlamów. We wrześniu 1942 r., Stanisław Furmanek wywiózł własnym wozem całą rodzinę Szlamów do pobliskiego Rakowa i ukrył ich w bezpiecznym miejscu ponieważ Niemcy planowali akcję wysiedlenia Żydów. Niestety granatowa policja zawiadomiła żandarmerię niemiecką, że w Daleszycach z 615 Żydów pozostała jedynie połowa. Wtedy Niemcy zakazali udzielania jakiekolwiek pomocy Żydom pod karą śmierci orz aresztowali 10 zakładników i grozili że ich zabiją jeśli nie zgłoszą się osoby, które pomagały Żydom. Stanisław Furmanek był jednym z tych którzy się zgłosili. Jego nazwisko podał także żandarmerii niemieckiej przewodniczący Judenratu, prawdopodobnie wraz z nazwiskami pozostałych furmanów. Stanisław Furmanek został aresztowany 28 września 1942 r. i osadzony w więzieniu w Kielcach. W trakcie śledztwa był torturowany. Zmarł w więzieniu 3 kwietnia 1943 r. Stanisław Furmanek został uhonorowany tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata 23 marca 1994 r.
Małżeństwo Brzozowskich: Feliksa i Marian, którzy mieszkali w Kielcach
Feliksa i Marian Brzozowscy ukrywali osoby narodowości żydowskiej (nazwiska nieznane), za co zostali aresztowani przez funkcjonariuszy Schupo w Kielcach. Mariana Brzozowskiego aresztowano 20 listopada 1942 r., natomiast Feliksę Brzozowską 2 grudnia 1942 r. Oboje zostali osadzeni w więzieniu w Kielcach, a następnie skazani na karę śmierci. Wyrok wykonano 27 maja 1943 r.
Witkoś Jan zamieszkały w okresie okupacji w Chotlu (ówczesny powiat pińczowski)
W 1943 r. Jan Witkoś ukrywał w swoim gospodarstwie czteroosobową rodzinę żydowską. Rankiem 24 marca 1943 r. do Chotla przybyli Niemcy – otoczyli całą wieś, przeprowadzili rewizje w domach i zabrali niektórych mieszkańców na roboty przymusowe do Niemiec. W jednej ze stodół Niemcy natrafili na ukrywających się Żydów, którzy podjęli próbę ucieczki. W pobliżu kryjówki zastrzelili kobietę, a jej męża i syna złapali około 4 km dalej i zabrali ich do budynku miejscowej szkoły na przesłuchanie i tortury. Chłopiec wydał Jana Witkosia. W jego domu Niemcy odnaleźli jeszcze schowaną dziewczynkę, którą wraz z jej bratem i ojcem zastrzelili przed stodołą. Miejscowa ludność pochowała Żydów w miejscu zbrodni. Jana Witkosia żandarmi zabrali na posterunek w Busko-Zdroju, skąd tego samego dnia trafił do więzienia w Kielcach. Został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 20 lipca 1943 r. o godz. 4.30 w więzieniu w Kielcach.
Stradowska Maria oraz jej syn Wacław Stradowski
Od jesieni 1942 r. do lutego 1943 r. ukrywali w swoim domu przy ul. Szydłowskiej 19 w Chmielniku pięcioro Żydów (braci Pasternaków oraz małżeństwo z 10-letnim chłopcem, nazwisko nieznane). Kryjówkę stanowił składzik w domu. W lutym 1943 r. żandarmeria niemiecka dokonała rewizji w domu Stradowskich. Odnaleźli kryjówkę i rozstrzelali ukrywających się Żydów. Rodzina Stradowskich zdołała uciec przed przeprowadzeniem rewizji. Maria Stradowska z córkami wróciła do domu, Wacław się ukrywał. Po kilku dniach, kiedy mężczyzna przyszedł do domu i został aresztowany. Dwa dni po zatrzymaniu syna Maria Stradowska została wezwana na posterunek żandarmerii w Chmielniku, tam została aresztowana pod zarzutem zapewnienia schronienia Żydom. 11 lutego 1943 r. wraz z Wacławem została przewieziona do więzienia w Pińczowie, a 24 marca do więzienia w Kielcach. Następnego dnia Maria wraz z synem Wacławem została skazana na karę śmierci. Stradowscy zostali straceni w więzieniu w Kielcach 23 grudnia 1943 r. Uhonorowani tytułami Sprawiedliwych wśród Narodów Świata 16 lipca 2001 r.