Skazany w Szczecinie, zabity w Kielcach

12 grudnia 1950 r. o godz. 18. 15. w kieleckim więzieniu został wykonany wyrok śmierci na Bronisławie Klimczaku ps. „Sokół” – podporuczniku Wojska Polskiego, oficerze kontrwywiadu, żołnierzu Polskiego Związku Wolności i Armii Krajowej, więźniowi obozów koncentracyjnych na Majdanku i Gross Rosen, oskarżonemu po wojnie przez władze komunistyczne o szpiegostwo na rzecz Francji w tzw. sprawie Robineau.

Bronisław Stefan Klimczak ps. “Sokół” (1913-1950)

Urodził się 28 sierpnia 1913 roku w Rędzinach koło Częstochowy. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Częstochowie w 1926 roku kontynuował naukę w gimnazjum w Radomsku.

W 1935 r. rozpoczął zawodową służbę wojskową. Ukończył Podoficerską Szkołę Piechoty przy 80. Pułku Piechoty w Słonimiu, a następnie w 1936 r. Podoficerską Szkołę Artylerii 20. Pułku Artylerii Lekkiej w Baranowiczach. W okresie 1937-1939 jego wojskowa kariera rozwijała się w Podoficerskiej Szkole Zawodowej w Bydgoszczy, przeszedł również kurs szybowcowy oraz instruktorów PW i WF. W 1937 r. miał odbyć zorganizowany przez II Oddział Sztabu Głównego WP kurs kontrwywiadu w Brześciu nad Bugiem. W 1939 r. otrzymał nominację na podporucznika.

W trakcie kampanii wrześniowej walczył w bitwie pod Mławą i pod Kutnem. Uczestniczył również w obronie Warszawy, gdzie został ranny. Trafił do obozu przejściowego w Skierniewicach, z którego udało mu się uciec.

Już w listopadzie 1939 roku rozpoczął działalność konspiracyjną. Należał do wojskowo-politycznej organizacji Polski Związek Wolności, afiliowanej przez ZWZ, a następnie scalonej z Armią Krajową. Służył w oddziale Stanisława Wiznera ps. „Huragan” jako zastępca komendanta okręgu. Klimczak był też komendantem grupy likwidacyjnej i łącznikiem na linii Częstochowa – Warszawa – Kielce. Miał pseudonim konspiracyjny ,,Sokół”.

W marcu 1942 r. został aresztowany przez warszawskie Gestapo. W czasie śledztwa był torturowany. Represje objęły również członków jego rodziny. Po rocznym pobycie na Pawiaku wywieziono go do obozu koncentracyjnego na Majdanku. Następnie w 1944 r. został przeniesiony do obozu Gross-Rosen i w 1945 r. do Litomierzyc w Czechach do podobozu Flossenbürga.

Po odzyskaniu wolności w maju 1945 r. powrócił do Polski. Z początkiem września 1945 r. zamieszkał w Słupsku. Tutaj wstąpił w szeregi MO, skąd po trzech miesiącach został zwolniony.

W tym okresie związał się z wychowaną we Francji Genowefą Zielińską. Przez nią poznał mieszkającego w Słupsku byłego francuskiego jeńca Gastona Drueta. To właśnie on, zorientowawszy się w negatywnej postawie Klimczaka wobec komunistycznych przemian w Polsce, miał zaproponować mu współpracę z francuskim wywiadem. Przekazując informacje natury wojskowej, politycznej i społecznej „Sokół” chciał walczyć z komunistyczną władzą, której nie akceptował. Posługiwał się pseudonimem „Vinaigre”. W 1948 r. nawiązano już szerszą współpracę. Klimczak przekazywał zdobyte informacje bezpośrednio wicekonsulowi francuskiemu Rene Barentowi, a następnie sekretarzowi szczecińskiego konsulatu Andrè Robineau.

„Sokół” został zatrzymany 19 listopada 1949 r. w Szczecinie. Śledztwo prowadzone przeciwko niemu, bezpośrednio nadzorowane przez Dyrektora Wydziału Śledczego MBP Józefa Różańskiego, 16 stycznia 1950 r. połączono ze sprawami André Robineau, Gastona Drueta, Zbigniewa Blausteina vel Borowskiego, Stefana Pielackiego i Kazimierza Rachtana. Wszyscy wyżej wymienieni zostali oskarżeni o szpiegostwo na rzecz Francji.

Pokazowy proces przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Szczecinie zorganizowano w sali Filharmonii Szczecińskiej. Odbywał się w dniach od 6 do 14 lutego 1950 r. Całej sprawie nadano charakter wybitnie polityczny i propagandowy, a sam przebieg procesu był szeroko relacjonowany w prasie i radiu, komentowany zarówno w Polsce jak i za granicą. W trakcie procesu postać Bronisława Klimczaka starano się przedstawić w wybitnie negatywnym świetle – jako zdrajcę narodu, byłego agenta ,,dwójki”, kapo w obozie, który następnie ,,sprzedawał Polskę za judaszowe srebrniki”. Wyrok ogłoszono 14 lutego 1950 r. W stosunku do Bronisława Klimczaka orzeczono najwyższy wymiar kary. Za szpiegostwo na rzecz Francji został skazany na karę śmierci, utratę praw publicznych i honorowych na zawsze oraz przepadek mienia. Prezydent Bolesław Bierut na mocy decyzji z dnia 2 grudnia 1950 r. nie skorzystał z prawa łaski.

Bronisław Klimczak ,,Sokół” został przewieziony do więzienia kieleckiego przy ul. Zamkowej. Powód przewiezienia więźnia do Kielc do tej pory jest niejasny. 12 grudnia 1950 r. o godzinie 18.15 wykonano na nim wyrok śmierci. Został pochowany w nieoznaczonym grobie na kieleckim cmentarzu na Piaskach.

Protokół wykonania wyroku śmierci na Bronisławie Klimczaku.

W listopadzie 2016 roku szczątki „Sokoła” zostały odnalezione podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez ekipę profesora Krzysztofa Szwagrzyka z Instytutu Pamięci Narodowej. 1 lutego 2018 r. w Pałacu Prezydenckim odbyła się uroczystość wręczenia not identyfikacyjnych członkom rodzin ofiar totalitaryzmów. Wśród zidentyfikowanych znalazł się Bronisław Klimczak ps. „Sokół”.

12 grudnia 2019 roku w kościele w Rędzinach odbyła się uroczysta msza pogrzebowa Bronisława Klimczaka, po której jego szczątki zostały pochowane na miejscowym cmentarzu parafialnym.

Bronisław Klimczak ps. „Sokół” upamiętniony jest na Murze Pamięci OMPiO w Kielcach.

Źródło: https://przystanekhistoria.pl/pa2/teksty/60396,Bronislaw-Stefan-Klimczak-ps-Sokol.html