Gorgol Bronisław

Bronisław Gorgol ps. “Edmund”, „Karol”, „Sokół” (1885-1925)

Bronisław Gorgol urodził się 14 października 1885 w Lublinie. Jako dziewięcioletni chłopiec został aresztowany i skazany na rózgi, za rozdawanie ulotek sprzeciwiających się koronacji cara Mikołaja II Romanowa. W 1904 r. brał udział w manifestacji patriotycznej nad grobem świętokrzyskiego bohatera – ks. Piotra Ściegiennego pochowanego w Lublinie. Zapewne nie przypuszczał, że za kilka lat sam będzie konspirował w tym samym regionie co Ściegienny. W 1905 r. „Sokół” wstąpił do PPS. Od 1906 r. był członkiem Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej. Brał udział m.in. w akcji na urząd Gminy w Wólce (16 grudnia 1906 r.). Po dwóch dniach aresztowany, wziął udział w pięciodniowej głodówce w proteście przeciw przedłużającemu się śledztwu. Został skazany na 2 lata zesłania do guberni wiackiej, skąd szybko uciekł do kraju. Od września 1907 r. wznowił działalność w Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej – Frakcji Rewolucyjnej.

W 1907 roku Gorgol miał zostać instruktorem PPS FR w Kielcach, ale po akcji likwidacji rosyjskiego prowokatora w restauracji Murońskiego na ul. Sienkiewicza, musiał opuścić miasto. Powrócił w grudniu do Kielc i już w Wigilię dokonał z Józefem Kobiałko udanego zamachu na komisarza policji – Piotra Kononowa, a 29 grudnia dokonali zaatakowali wachmistrza II cyrkułu – Michała Wiszniewskiego. 31 grudnia Bronisław Gorgol brał także udział w uwolnieniu Bronisławy Nawrot – Optołowicz, więzionej na Zamkowej działaczki PPS w Kielcach. Zanim napadł na pociąg w Bezdanach, uczestniczył także w takim napadzie na stacji w podkieleckim Tumlinie 25 lutego 1908 roku. Działaczom PPS udało się wtedy zdobyć kilkanaście tysięcy rubli.

W 1909 roku Bronisław Gorgol przebywał w Krakowie, gdzie ukończył szkołę bojową. W sierpniu 1909 wziął udział w XI (II) Zjeździe PPS – Frakcji Rewolucyjnej w Wiedniu. Od 1910 do 1911 działał jako instruktor bojowy i kierownik pracy PPS w Płocku. W 1911 r. wyjechał do Galicji., gdzie wstąpił do Związku Walki Czynnej i ponownie powrócił do zaboru rosyjskiego. W 1912 r. został aresztowany i uwięziony w Kielcach, skąd w 1914 r. uwolnili go żołnierze Piłsudskiego. Po uwolnieniu walczył w I Brygadzie Legionów Polskich, początkowo w oddziale wywiadowczym, następnie w oddziale konnym Beliny dochodząc do stopnia sierżanta. Po kryzysie przysięgowym w 1917 r. działał w Polskiej Organizacji Wojskowej. W 1920 r. zgłosił się do wojskowej służby pomocniczej. Zmarł 1 lipca 1925 roku.