Wilhelm Rozdół (1884-1942)
Wilhelm Rozdół urodził się 25 kwietnia 1884 r. w Tarnopolu na terenie ówczesnej Galicji. Nie znamy szczegółów dotyczących pierwszych lat życia naszego bohatera.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, jako były oficer armii austro-węgierskiej, zaciągnął się do odrodzonego Wojska Polskiego. Przynależąc do Korpusu Sprawiedliwości, w 1921 r. kapitan Wilhelm Rozdół utrzymywał przydział w sądzie załogowym w Stanisławowie.
Wraz z awansem do stopnia majora WP, na początku lat 20-tych przyjął stanowisko Kierownika Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach. W listopadzie 1931 r. otrzymał przeniesienie w stan spoczynku, a następnie, jako członek Izby Adwokackiej w Lublinie podjął pracę w charakterze kieleckiego adwokata.
Podczas II wojny światowej, w ramach Akcji AB mającej na celu zagładę polskiej inteligencji został aresztowany przez Gestapo i 11 czerwca 1940 r. osadzony w tutejszym więzieniu na ul. Zamkowej. Lista wywozowa do obozu koncentracyjnego wskazuje, że w momencie aresztowania był adwokatem (Rechtsanwalt) zamieszkałym przy ul. Słowackiego 3 w Kielcach.
Po pięciotygodniowym osadzeniu, Wilhelm Rozdół znalazł się na liście więźniów przeznaczonych do eksterminacji w obozie koncentracyjnym. Współwięzień Jan Pazdur tak zrelacjonował dzień opuszczenia aresztu:
Polityka wstawaaać – budzi nas przeciągły, śpiewny głos strażnika więziennego w Kielcach o szarzejącym świcie (..) Podrywamy się z biciem serc. Na rozwałkę czy na transport? Na domysły nie ma jednak czasu. Każdy wiąże pośpiesznie swoje rzeczy możliwie w niewielkie tobołki. (..) Niektórzy zasobniejsi, lub lepiej przez rodziny zaopatrzeni, jak Zygmunt Wielopolski, jego nadleśniczy Klimpel, rejent Wędrychowski, adwokat Rozdół mają tego dość sporo.
17 lipca 1940 r. powyższy transport dotarł do obozu KL Sachsenhausen. Kilka tygodni później, na początku września 1940 r. Wilhelm Rozdół został przeniesiony do KL Dachau, gdzie otrzymał numer obozowy 17 433. Nie znamy szczegółów dotyczących pobytu naszego bohatera w powyższym miejscu.
Według zachowanej dokumentacji, Wilhelm Rozdół zginął 19 sierpnia 1942 r. na terenie obozu koncentracyjnego KL Dachau.
Gracjan Duda
Źródło:
Adwokatura, „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości”, nr 1, 1936
Lista starszeństwa oficerów K. S., „Wojskowy Przegląd Prawniczy”, nr 1, 1931
Pazdur J., Demony z Sachsenhausen, „Słowo Tygodnia”, nr 5, 1958
Przeniesienia w stan spoczynku, „Dziennik Personalny”, nr 5, 1931
Redzik A., Przyczynek do dziejów adwokatury świętokrzyskiej w okręgu Izby Adwokackiej w Lublinie, „Palestra Świętokrzyska”, nr 31-32, 2015
Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Warszawa 1920
Baza Danych Ocalałych i Ofiar Holokaustu — Wilhelm ROZDOL