Stefański Witold

Witold Stefański (1891-1973)

Urodził się 25 lipca 1891 roku w Kielcach. Był synem Gustawa i Aleksandry z Popiołków.

Edukację rozpoczął w rosyjskim gimnazjum państwowym w Pińczowie. Po udziale w strajku szkolnym przeniósł się do Szkoły Handlowej w Kielcach, gdzie językiem wykładowym był język polski.

Wkrótce po zakończeniu nauki w szkole średniej został aresztowany przez władze carskie za udział w nielegalnych kółkach naukowych zajmujących się samokształceniem i pogłębianiem świadomości narodowej oraz idei wolnościowych. Został osadzony najpierw w Kielcach, a potem w Chęcinach. Dzięki staraniom matki po sześciu tygodniach opuścił więzienie.

Wyjechał do Genewy. Tam rozpoczął studia na Wydziale Przyrodniczym tamtejszego Uniwersytetu, który ukończył w 1914 r. otrzymując tytuł doktora nauk przyrodniczych. Jeszcze w czasie studiów został asystentem w katedrze Zoologii i Anatomii Porównawczej.

Po powrocie do kraju w 1917 r. objął posadę asystenta w Katedrze Zoologii Systematycznej i Morfologicznej na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1919-1925 prowadził tam wykłady dla studentów medycyny, farmacji i weterynarii. Od 1918 r. rozpoczął też pracę w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, gdzie wykładał zoologię i parazytologię. W 1920 r. otrzymał tytuł doktora habilitowanego, w 1925 r. uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego (1925), a następnie profesora zwyczajnego (1935) na Wydziale Weterynarii Uniwersytetu Warszawskiego (później w SGGW). W 1932 r. został powołany na członka korespondenta Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, a trzy lata później – na jego członka rzeczywistego. W latach 1930-1931 i 1936-1939 sprawował funkcję dziekana Wydziału Weterynaryjnego UW. Wraz z profesorem Gustawem Poluszyńskim uważany jest za współzałożyciela polskiej szkoły parazytologii weterynaryjnej.

Wojna i okupacja początkowo pozbawiły profesora warsztatu pracy badawczej. Pracował on jako palacz w szkołach w warszawskich, a następnie brał udział w tajnym nauczaniu na poziomie średnim. W 1941 r. objął stanowisko kierownika działu parazytologii na Wydziale Weterynaryjnym Państwowego Instytutu Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach. Funkcję tę pełnił do września 1945 roku, kiedy to utworzono samodzielny Państwowy Instytut Weterynaryjny. Stanął w nim na czele Wydziału Parazytologii i Chorób Inwazyjnych. Równocześnie pełnił funkcję kuratora Katedry Farmakologii na Uniwersytecie Warszawskim.

Po wojnie, pierwotnie jako kierownik Katedry Zoologii i Parazytologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, a następnie w Uniwersytecie Warszawskim, wraz ze swoimi studentami zajmował się zwalczaniem szerzącej się w kraju epidemii epizoocji i chorób inwazyjnych. Gdy w 1946 r. w rezultacie jego zabiegów na Uniwersytecie Warszawskim powstał Wydział Weterynaryjny, profesor objął w nim stanowisko dziekana. W 1952 r. po przeniesieniu Wydziału Weterynaryjnego do Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego został mianowany prorektorem tej uczelni. Pełnił też funkcję kierownika Katedry Parazytologii i Chorób Inwazyjnych. Brał udział w organizacji Polskiej Akademii Nauk, tworząc Zakład Parazytologii, którym kierował aż do czasu przejścia na emeryturę w 1961 roku. W 1956 r. został członkiem rzeczywistym PAN, a w latach 1957-1962 pełnił funkcję sekretarza Wydziału II – Nauk Biologicznych. Był założycielem Europejskiej Federacji Towarzystw Parazytologicznych i przez wiele lat piastował w niej stanowisko prezesa.

Witold Stefański zmarł 18 lipca 1973 roku w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim.

Profesor Stefański był odznaczony m.in. : Krzyżem Oficerskim francuskiej Legii Honorowej, Krzyżami Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderami Sztandaru Pracy I i II klasy, Srebrnym Medalem Czechosłowackiej Akademii Nauk, Krzyżem Oficerskim Bułgarskiego Orderu Cyryla i Metodego I klasy, Krzyżem Oficerskim Orderu Gwiazdy Rumuńskiej oraz Medalem im. Kopernika PAN.

Źr. Joanna Radziewicz, Witold Stefański. https://rme.cbr.net.pl/index.php/archiwum-rme/57-listopad-grudzien-nr-46/zasluzeni-polacy/131-witold-stefanski-wybitny-polski-parazytolog