Stradowski Wacław

Wacław Stradowski (1921-1943)

Urodził się 14 sierpnia 1921 r. w Chmielniku w powiecie kieleckim. Był synem Adama i Marii. Z zawodu był rolnikiem.

W czasie II wojny światowej mieszkał z matką i siostrami Kazimierą i Matyldą w Chmielniku przy ul. Szydłowskiej 19. Od jesieni 1942 r. ukrywali w swoim domu pięcioro Żydów : braci Pasternaków oraz małżeństwo z 10-letnim chłopcem. Kryjówkę stanowiło niewykończone pomieszczenie, służące jako skład sprzętu rolniczego. „Wacek nie tylko Pasternaków ratował. Wielokrotnie pomagał przewozić i przechowywać innych żydowskich uciekinierów” – wspominała jego siostra Kazimiera.

W lutym 1943 r. wskutek donosu żandarmeria niemiecka dokonała rewizji w ich domu, w czasie której zamordowano ukrywających się Żydów. Stradowskim udało się uciec. Po wszystkim jego matka Maria z siostrami wróciła do domu, a on się ukrywał. Po kilku dniach Wacław przyszedł do domu i kiedy został na noc aresztowali go Niemcy. Dwa dni po jego zatrzymaniu Marię Stradowską wezwano na posterunek żandarmerii w Chmielniku. Tam została aresztowana pod zarzutem zapewnienia schronienia Żydom.

11 lutego 1943 r. Wacław wraz z matką został przewieziony do więzienia w Pińczowie, a stąd 24 marca do więzienia w Kielcach. Następnego dnia przed Sondergericht Kielce odbyła się rozprawa główna w ich sprawie. Wacław z matką został skazany na karę śmierci. Generalny gubernator, do którego zwrócili się z prośbą o ułaskawienie, nie skorzystał z przysługującego mu prawa.

Wacław i Maria Stradowscy zostali straceni w więzieniu kieleckim 23 grudnia 1943 roku.

Na dzień przed Bożym Narodzeniem dostałyśmy paczkę z więzienia w Kielcach. W tekturowym pudełku była chustka mamy i kożuch Wacka. I ani słowa wyjaśnienia. Ale my wiedziałyśmy, że to oznacza ich śmierć. Nigdy nie dowiedzieliśmy się, gdzie i jak ich zabito. Nigdy nie dowiedzieliśmy się, gdzie są pochowani” – wspominała po latach Kazimiera Wrzesień, siostra Wacława Stradowskiego.

16 lipca 2001 r. Instytut Yad Vashem nadał Marii Stradowskiej, jej synowi Wacławowi oraz córce Kazimierze Wrzesień tytuły „Sprawiedliwych wśród Narodów Świata”.

Źródło:

http://swietokrzyskisztetl.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=362&sub=5&subsub=360

https://zyciezazycie.pl/zyz/represje/indeks-represjonowanych/10728,Stradowska-Maria-z-domu-Piotrowska-Stradowski-Waclaw.html