W murach tego więzienia, 70 lat temu, 10 kwietnia 1951 roku w wiosenny wieczór o godz. 18.50 został wykonany wyrok śmierci na Ludwiku Machalskim ps. ” Mnich”, członku podziemia antykomunistycznego na Kielecczyźnie, przywódcy organizacji niepodległościowej. W dniu egzekucji napisał swój ostatni list do matki, słowa jego pożegnania brzmiały: „nie masz chyba do mnie żalu za to co się stało, byłem młody i trudno. Proszę Cię bardzo o to abyś, gdyby prezydent z prawa łaski nie skorzystał, nie zawiadamiała ani Tatusia ani Henryka, ponieważ obawiam się, że to by ich bardzo załamało na duchu, o to serdecznie i za całego serca Cię proszę i mam nadzieję, że tego mi chyba nie odmówisz. Jako katoliczka powinnaś się pogodzić, bo to jest „Wola Boża”. Kończę tę parę słów. Twój kochający Cię syn Luluś”.
Ludwik Machalski urodził się w 1929 roku w Jaśle. Dzieciństwo i młodość spędził w Staszowie na Kielecczyźnie. Od 1944 r. zaczął pełnić rolę łącznika w Batalionach Chłopskich, następnie włączył się w szeroką działalność konspiracyjną. Wraz z Janem Firmantym ps. „Zawierucha”, żołnierzem AK, założył antykomunistyczną grupę konspiracyjną działającą na terenie powiatu sandomierskiego. Jedną z najbardziej znanych akcji przeprowadzonych przez grupę „Mnicha” było rozbicie posterunki MO w Klimontowie 30 czerwca 1950 r. , podczas której zdobyto broń i amunicję dla organizacji. Aktywność grupy spowodowała szybką reakcję ze strony UB i MO. 17 sierpnia 1950 r. funkcjonariusze WUBP w Kielcach i żołnierze KBW przystąpili do likwidacji organizacji. Tego samego dnia w Staszowie został aresztowany ” Mnich” wraz z nim aresztowano ojca, brata oraz ciotkę.
Po półrocznym, brutalnym śledztwie na posiedzeniu 31 stycznia 1951 r. WSR w Kielcach ogłosił wyrok. Ludwik Machalski został skazany na karę śmierci oraz utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na zawsze, a także przepadek całego mienia na rzecz Skarbu Państwa. Prezydent Bierut nie skorzystał z prawa łaski . Wyrok śmierci na ” Mnichu” został wykonany 10 kwietnia 1951 r. Niestety rodziny nie poinformowano o tym fakcie. Miejsce pochówku „Mnicha” pozostawało nieznane przez ponad 65 lat.
Jedynie matka odbierając jego rzeczy z więzienia, w tym dwie zakrwawione koszule dowiedziała się, że jego ciało zostało wywiezione na kieleckie Piaski. Postawiła tam symboliczny krzyż, odwiedzała to miejsce do końca swego życia. Niestety nie doczekała godnego pochówku szczątków swego syna.
Ludwika Machalska, z d. Bień (fot. ze zbiorów Katarzyny Ciepieli)
Dopiero w 2016 r. zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN odnalazł szczątki Ludwika Machalskiego na terenie cmentarza Piaski. 6 listopada 2017 r. został godnie pochowany w swym rodzinnym mieście Staszowie.
Fot. www.zwiazek-strzelecki.pl
Wizerunek „Mnicha” znajduje się na Murze Pamięci Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej w Kielcach.
Biogram Ludwika Machalskiego można przeczytać tutaj:
Film o „Mnichu” znajduje się na naszym portalu Youtube: