12 lipca obchodzimy 80 rocznicę masowego mordu dokonanego przez Niemców na ludności Michniowa. Celem pacyfikacji było z jednej strony krwawa zemsta za pomoc partyzantom jakiej udzielali mieszkańcy wsi w czasie wojny, zaś drugim bardzo ważnym elementem było zastraszenie miejscowej ludności. Sama akcja zaczęła się 12 lipca 1943 r. o 3.00 nad ranem od otoczenia miejscowości szczelnym kordonem i odcięcia dróg dojazdowych. Następnie w brutalny sposób wyciągano z domów mężczyzn i chłopców bijąc ich przy tym. Tego dnia zamordowano 102 osoby, w tym 95 mężczyzn, 5 dzieci i 2 kobiety. 23 mężczyzn zastrzelono, pozostali zginęli zamknięci w stodołach i spaleni żywcem. Kobiety i dzieci zginęły od kul bądź pchnięć bagnetem. Pacyfikacja wsi trwała około 11-12 godzin. W jej trakcie grabiono majątki mieszkańców osady.
W nocy partyzancki oddział AK „Ponurego” w odwecie zaatakował niemiecki pociąg. W wagonach ,,Nur für Deutsche”, strzelano do wszystkich pasażerów i pozostawiono napis ,,ZEMSTA ZA MICHNIÓW”.
Następnego dnia między godz. 10.00 a 11.00 Niemcy ponownie wkroczyli do Michniowa. Mordowali wszystkich bez względu na płeć i wiek. Tylko nielicznym udało się przeżyć. Najmłodszą ofiarą pacyfikacji był dziewięciodniowy Stefan Dąbrowa spalony żywcem wraz z całą rodziną.
Łączna liczba zamordowanych w dniach 12 i 13 lipca wynosi 204 osoby (102 mężczyzn, 54 kobiety i 48 dzieci w wieku od 9 dni do 15 lat). Kolejnych 7 ofiar to osoby które zostały wywiezione do obozów koncentracyjnych i tam zginęły.
W czasie wojny Niemcy i ich kolaboranci spacyfikowali ponad 800 wsi znajdujących się w obecnych granicach Polski, jak również wiele wiosek na Kresach Wschodnich, choć tu dokładna liczba nadal jest nieznana.
W 2017 roku sejm ustanowił 12 lipca Dniem Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej „w hołdzie mieszkańcom polskich wsi za ich patriotyczną postawę w czasie II wojny światowej – za pomoc udzielaną uciekinierom, osobom ukrywającym się przed prześladowaniami i wysiedlanym, walkę w oddziałach partyzanckich, za żywienie mieszkańców miast i żołnierzy podziemnego państwa polskiego oraz z szacunkiem dla ogromu ofiar poniesionych przez mieszkańców wsi – rozstrzeliwanych, wyrzucanych z domostw, pozbawianych dobytku, wywożonych do sowieckich łagrów i niemieckich obozów koncentracyjnych oraz na przymusowe roboty”.