Gmytrasiewicz Zbigniew / Frank Nawar


ZBIGNIEW GMYTRASIEWICZ /FRANK NAWAR ( 1922-2000)

Zbigniew Gmytrasiewicz urodził się 27 stycznia 1922 roku w Janowie Lubelskim. Rodzice, Jan i Zofia z Leszczyńskich mieli jeszcze trzy córki: Marię, Irenę i Danutę.

Jako uczeń gimnazjum i liceum im. J. Śniadeckiego w Kielcach, Zbigniew przeszedł zajęcia z  Przysposobienia Wojskowego, pod koniec sierpnia 1939 roku wraz z kolegami służy w plutonie ochotniczym. We wrześniu pluton pełnił służbę wartowniczą przy Powiatowej Komendzie Uzupełnień,  młodzi żołnierze PW byli również łącznikami i gońcami.  5 września dostali rozkaz wymarszu na wschodni brzeg Wisły. Zbigniew  z kolegami dotarł do Lwowa. Tu, dzięki pomocy lwowiaków, dostali  żywność, pieniądze, papierosy i tytoń na łapówki dla sowieckich żołnierzy i ruszyli w drogę powrotną do Kielc, gdzie dotarli 2 października 1939 roku. Po powrocie Zbigniew nie zastał swojego ojca, który został aresztowany przez Niemców.  Jesienią 1940 roku został wciągnięty do pracy konspiracyjnej, a zimą 1941 roku został zaprzysiężony do ZWZ przez Władysława Burasa. Latem 1942 roku został aresztowany wraz z Janem Legutem. W więzieniu na ulicy Zamkowej spotkał szkolnego kolegę Czesława Korzeniowskiego. Gmytrasiewicza wraz z Legutem zwolniono tego samego roku, natomiast Korzeniowski trafił do obozu w Auschwitz, gdzie został rozstrzelany 16 lutego 1943 roku.

Wiosną 1943 roku po nieudanej akcji pod Waśniowem Zbigniew Gmytrasiewicz został wraz z W. Burasem schwytany i odwieziony na gestapo w Ostrowcu Świętokrzyskim.  Stamtąd zostali wywiezieni do KL Auschwitz 2 czerwca 1943 roku transportem 528 więźniów politycznych z więzień dystryktu radomskiego. Zbigniewa Gmytrasiewicza  oznaczono obozowym numerem 123662.

Na przełomie 1944/1945 roku Gmytrasiewicz został wysłany do obozu Sachsenhausen-Oranienburg, do pracy w odlewni żelaza. Tu spotkał  kolegę z kieleckiej konspiracji  Józefa Muszyńskiego. pochodzącego z Włoszczowy.  Podczas ewakuacji obozu wraz z dwoma innymi więźniami uciekli okolicach Wittstock i trafili na angielski patrol wojskowy.  Po pobycie w obozie da osób przemieszczonych (DP) pod Hamburgiem Muszyński wrócił do kraju a Gmytrasiewicz przedostał się do strefy amerykańskiej.  Tam poznał swoją żonę – Bronisławę, Polkę więzioną w Ravensbrück. W 1947 roku emigrowali do USA. W USA Zbigniew ukończył nowojorską politechnikę jako magister inżynier elektroniki i pracował prowadząc badania dla wojska. W nowej ojczyźnie posługiwał się nazwiskiem Fank Z. G. Nawar. Była aktywnym działaczem Polonii i polskich organizacji kombatanckich, należał do Światowego Związku Żołnierzy AK, był organizatorem amerykańskich obchodów rocznicy odzyskania przez Polskę Ziem Zachodnich. Współpracował także z kołem Riverdale Amerykańskiego Stowarzyszenia Ocalałych z Holocaustu.  Zmarł 29 grudnia 2000 roku, w Riverdale, Nowy Jork, pochowany jest na  cmentarzu Doylestown (Pensylwania).