Stanisław Plech ps. „Pałka” (1899-1944)
Urodził się 21 grudnia 1899 roku w Mniowie koło Kielc. Był synem Piotra i Tekli z domu Orłowskiej.
W listopadzie 1918 r. został powołany do służby wojskowej i brał udział w walkach na wschodnich rubieżach Polski. W czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. był żołnierzem frontowym. Za walkę został odznaczony orderem „Polska Swemu Obrońcy 1918-1921” i Medalem Józefa Piłsudskiego.
Po wojnie podjął zawodową służbę w wojsku. Ukończył Szkołę Podoficerską w Grudziądzu, po skończeniu której służył w miejscowym garnizonie. Następnie został skierowany do 48 pułku piechoty w Stanisławowie. W 1930 r. podjął służbę w Korpusie Ochrony Pogranicza (KOP). Po kilku latach awansował do stopnia starszego sierżanta. Pełnił odpowiedzialną funkcję szefa 1 kompanii granicznego Baonu KOP „Borszczów” w Borszczowie w województwie tarnopolskim.
We wrześniu 1939 r. walczył w 163 pułku piechoty 36 DP na terenie powiatu koneckiego, dokąd przybył wraz z III batalionem utworzonym z Baonu KOP „Borszczów”. W pułku pełnił funkcję szefa 7 kompanii. Wyróżnił się 7 września w bitwie z Niemcami pod Kazanowem.
Na początku października 1939 r. wrócił do Mniowa. Uprawiał pole i prowadził sklep. Wstąpił też do ochotniczej straży pożarnej.
Już od wiosny 1940 r. działał w konspiracji w Związku Walki Zbrojnej na terenie Mniowa pod pseudonimem „Pałka”. Jesienią 1942 r. w czasie tworzenia grup dywersyjno-sabotażowych w Podobwodzie Krasna-Mniów został mianowany zastępcą komendanta rejonu „Strumyk” ppor. Zygmunta Gruszczyńskiego „Grota” i szefem do spraw wyszkolenia wojskowego. W swoim mieszkaniu przyjmował kurierów, odbierał prasę podziemną, meldunki o ruchach wojsk niemieckich, przekazywał w teren rozkazy z okręgu, prowadził odprawy z dowódcami sąsiednich placówek oraz przechowywał broń. Przez cały czas prowadził też systematyczne szkolenie wojskowe przyszłych żołnierzy Armii Krajowej.
W październiku 1944 r. wskutek prowokacji konfidentki został aresztowany wraz z nauczycielem Janem Gołębskim w Mniowie. Przewieziono ich do Bobrzy, a następnie do więzienia w Kielcach. Stanisław Plech został rozstrzelany na Stadionie, prawdopodobnie 20 października 1944 roku. Po wojnie pochowano go w zbiorowej mogile na cmentarzu Partyzanckim w Kielcach.
Źródło: Tadeusz Janduła, Ocalić od zapomnienia, T. II i III, Końskie 1998.
Stanisław Plech upamiętniony jest na Murze Pamięci OMPiO.