80 lat temu, 23 lipca 1942 roku w obozie koncentracyjnym KL Mauthausen-Gusen zginął Józef Suwalski, konspirator ZWZ-AK z Ćmielowa. Aresztowany przez Niemców był osadzony w więzieniu w Ostrowcu Św. i w Kielcach, stąd trafił do KL Auschwitz-Birkenau i KL Mauthausen-Gusen.
Józef Suwalski (1913-1942)
Urodził się 8 września 1913 roku w Bolesławiu koło Olkusza. Z zawodu był inżynierem górnictwa.
Przed wybuchem II wojny światowej opuścił rodzinne strony przenosząc się z rodzicami i bratem Konradem do Ćmielowa. Razem z ojcem pracował w pobliskiej kopalni rudy żelaza położonej na Piaskach Brzóstowskich.
W czasie okupacji działał w konspiracji w Związku Walki Zbrojnej. Józef został aresztowany przez Niemców 28 lutego 1942 r. za przynależność do ZWZ-AK. Wraz z nim aresztowano kilku innych mieszkańców Ćmielowa, głównie pracowników ćmielowskich zakładów porcelany, w odwecie za działalność konspiracyjną w ZWZ-AK : Antoniego Olszewskiego, Bronisława Wysockiego, Jana Pucułka i jego syna Stefana, Józefa Młodnickiego, Edwarda Czubę, Bronisława Kryńskiego i Franciszka Dziekońskiego.
Do kwietnia 1942 r. Józef Suwalski przebywał w areszcie w Ostrowcu Świętokrzyskim, a następnie został przewieziony do więzienia w Kielcach. Tu był więziony do 6 czerwca 1942 r. Po śledztwie trafił z transportem do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz-Birkenau. Miał numer obozowy 37866. 7 lipca 1942 r. wywieziono go do KL Mauthausen-Gusen, gdzie został zamordowany 23 lipca 1942 r.
Rodzonym bratem Józefa był podporucznik Konrad Suwalski ps. „Mruk”, „Cichy” – żołnierz Narodowej Organizacji Wojskowej i Armii Krajowej, dowódca jednego z pierwszych oddziałów partyzanckich na Kielecczyźnie „Barwy Białe”. Po wojnie został zamordowany przez komunistów 10 sierpnia 1945 r. na cmentarzu żydowskim w Kielcach.
Józef Suwalski i jego brat Konrad są upamiętnieni na Murze Pamięci OMPiO.
