Edward Boreyko-Chodkiewicz (1887-b.d)
Edward Boreyko-Chodkiewicz urodził się 1 września 1887 r. w Mohylewie na dzisiejszej Białorusi. Był synem Kazimierza i Adelajdy z Reckich. Nie znamy szczegółów dotyczących pierwszych lat życia naszego bohatera. Będąc aplikantem okręgu sądu apelacyjnego w Lublinie, od 1924 r. pełnił funkcję sędziego śledczego w Dubnie na Wołyniu. Następnie, kontynuował pracę w Sądach Okręgowych w Równem i Zamościu. Po przeniesieniu do Kielc, w drugiej połowie lat 30-tych był sędzią sądu wojewódzkiego. Później prowadził kancelarię adwokacką, która mieściła się przy ul. Mickiewicza, prowadzącej od cerkwi do bazaru.
W czasie II wojny światowej, w ramach Akcji AB mającej na celu zagładę polskiej inteligencji został aresztowany przez Gestapo i 11 czerwca 1940 r. osadzony w więzieniu na ul. Zamkowej w Kielcach. Lista wywozowa do obozu koncentracyjnego wskazuje, że w momencie aresztowania mieszkał przy ul. Sienkiewicza 67. Współwięzień Tadeusz Gorecki wspominał o sytuacji, jaka nastąpiła dzień po zatrzymaniu Wiele osób z inteligencji zostało aresztowanych w nocy z 11 na 12 czerwca 1940 r. Na drugi dzień wypędzono nas na dziedziniec więzienny (..) Adwokat Boreyko-Chodkiewicz, który został aresztowany w nocy, dopiero na dziedzińcu zobaczył swego syna zatrzymanego dzień wcześniej. Przy badaniu powiedział o tym gestapowcowi, prosząc o zwolnienie syna. Syn został zwolniony, ojciec zginął z głodu w obozie Bergen-Belsen w 1944 roku.
Po pięciotygodniowym pobycie w areszcie, Edward Boreyko-Chodkiewicz znalazł się w grupie 163 kieleckich więźniów przeznaczonych do eksterminacji w obozie koncentracyjnym. 17 lipca 1940 r. powyższy transport dotarł do KL Sachsenhausen. Nie znamy szczegółów z życia naszego bohatera w późniejszym okresie. Informacje w czasopiśmie „Monitor Polski” z 1947 r. wskazują, że w dniu 15 lipca 1940 roku został aresztowany przez Niemców i umieszczony w obozie w Belsen, gdzie na skutek wycieńczenia miał umrzeć i do tej pory nie daje o sobie znaku życia.
Dalsze losy więźnia pozostają nieznane.
Gracjan Duda
Źródło:
Domański T., Jankowski A., Akcja AB na Kielecczyźnie, Kielce 2009
„Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości”, nr 6, 1924
„Głos Sądownictwa”, R. XI, nr 4, 1939
„Kalendarz sądowy na rok 1932″, R. VI, 1932
„Kalendarz sądowy na rok 1933″, R. VII, 1933
„Kielecki Dziennik Wojewódzki 1938″, nr 20, 1938
Krzyżkiewicz Z., Obrazki z Kielc, „Studia Muzealno-Historyczne”, t. IV, 2012
„Monitor Polski. Dziennik Urzędowy Rzeczpospolitej Polskiej”, R. XII, 1929
„Monitor Polski. Dziennik Urzędowy Rzeczpospolitej Polskiej”, R. XXVI, 1947