15 lipca 1410 r. polsko-litewskie rycerstwo pokonało Zakon Krzyżacki w jednej z największych bitew średniowiecznej Europy. Wielki udział w tym zwycięstwie przypadł rycerzom z naszego regionu.
Zanim powstało województwo świętokrzyskie, zanim powstało województwo kieleckie, miejscem, które określało nasz region w epoce średniowiecza było województwo sandomierskie. W XV wieku Sandomierz był jednym z najważniejszych miast w Polsce.
Do walki z Krzyżakami stanęli wybitni rycerze z województwa sandomierskiego:
Zawisza Czarny z Garbowa, jeden z najznakomitszych wówczas rycerzy w Europie, niepokonany na turniejach. Pod Grunwaldem uratował upuszczoną przez Marcina z Wrocimowic herbu Półkozic chorągiew krakowską.
Dobiesław z Oleśnicy powstrzymał szarżę wielkiego mistrza krzyżackiego który na czele 16 chorągwi ruszył do kontrataku, którym mógł zadać decydujący cios Polakom. Brat Dobiesława – Zbigniew Oleśnicki, późniejszy kardynał, a pod Grunwaldem młody ksiądz i sekretarz królewski, ułamaną kopią strącił z konia Krzyżaka, który zaatakował Jagiełłę.
Mszczuj ze Szkrzynna, który zadał śmiertelne ciosy wielkiemu mistrzowi Ulrykowi von Jungingenowi, a zabrany mu płaszcz ofiarował do kościoła w Kijach.
Dobrogost Czarny z Odrzywołu wykazał się wielkim talentem logistycznym i zbudował pływający most ze ściętych w puszczy Kozienickiej drzew pod Czerwińskiem nad Wisłą. Umożliwiło to całemu wojsku polskiemu wejście na terytorium Krzyżaków w miejscu gdzie nikt się tego nie spodziewał.
Mikołaj Trąba z Sandomierza – pierwszy prymas Polski i najważniejszy doradca Jagiełły, główny reżyser wojny. To on spotkał się z królem i litewskim księciem Witoldem w Brześciu w 1409 roku. Tam ustalono, że wojna powinna zostać rozegrana na ziemiach wroga. Doradzał też królowi na polu bitwy.
Sam król Władysław Jagiełło modlił się przed bitwą o zwycięstwo w klasztorze Świętym Krzyżu, gdyż w średniowieczu miejsce to było najważniejszym sanktuarium Królestwa Polskiego.
Victoria pod Grunwaldem sprawiła, że Polska po raz pierwszy w swojej historii stała się europejskim mocarstwem. A my możemy być dumni z mieszkańców naszego regionu, którzy walnie przyczynili się do tego zwycięstwa.