Był pionierem polskiej radiologii. Jako jeden z pierwszych Polaków badał właściwości fal radiowych.
Wiktor Biernacki, herbu Poraj, urodził się 30 stycznia 1869 r. w Opocznie pod zaborem rosyjskim. Uczęszczał do Męskiego Gimnazjum Rządowego w Kielcach. Była to najstarsza placówka oświatowa w naszym mieście, której tradycje sięgają 1727 r. (obecnie liceum im. Stefana Żeromskiego w Kielcach). Ze szkoły tej wywodziło się wielu wybitnych uczniów m. in. Gustaw Herling-Grudziński, Bolesław Prus oraz patron szkoły.
Wiktor Biernacki wyróżniał się w przedmiotach ścisłych. Odbył Studia matematyczno-fizyczne w Petersburgu (1886–88) i na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim (1888–91). Stopień kandydata uzyskał na podstawie rozprawy o współczynniku załamania benzolu. Następnie dodatkowo studiował fizykę w Berlinie, pod kierunkiem Augusta Kundta i Hermanna von Helmholtza.
W latach 1891–95 Biernacki był asystentem Piotra Ziłowa na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim. Od 1897 wykładał fizykę w świeżo utworzonej Szkole Mechaniczno-Technicznej ufundowanej przez Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda, gdzie stworzył bardzo dobrze wyposażoną pracownię fizyczną. W 1898 został docentem fizyki w nowo otwartym Warszawskim Instytucie Politechnicznym. Zorganizował tam świetnie urządzone laboratorium fizyczne. Według Mariana Smoluchowskiego był to wtedy największy i najobficiej wyposażony zakład fizyczny na ziemiach polskich.
Prace naukowe Biernackiego dotyczyły głownie nowo odkrytych fal elektromagnetycznych, zwanych wtedy falami Hertza. Opracował kilka nowych przyrządów do wytwarzania, badania i demonstracji tych fal. Prowadził także pionierskie w Polsce badania promieni Röntgena. Napisał doskonałą książkę “Nowe dziedziny widma” (1898), wyjaśniającą polskim czytelnikom najświeższe odkrycia w dziedzinie promieni Röntgena, promieniotwórczości i fal radiowych. W 1899 r. ożenił się z Heleną Żarską w warszawskiej parafii pw. Wszystkich Świętych. Miał z nią dwoje dzieci.
Należał do grona współzałożycieli Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (1907). Był też autorem wielu artykułów popularnonaukowych o najnowszych odkryciach fizycznych, np. serii artykułów “Zasada względności” w „Przeglądzie Technicznym” (1913).
Po wybuchu I wojny światowej niemal całe wyposażenie jego zakładu zostało wywiezione do Rosji w ramach ewakuacji wszystkich instytucji rosyjskich. Instytut Politechniczny działał najpierw w Moskwie, potem w Niżnym Nowogrodzie. Biernacki prowadził tam jednocześnie wykłady z zakresu fizyki w szkołach polskich. Wyczerpany tymi obowiązkami zapadł na ciężką chorobę i zmarł w Moskwie 27 stycznia 1918 r. w wieku 48 lat. W odrodzonej Polsce, 4 stycznia 1929 r., jego prochy zostały przeniesione na warszawskie Powązki.
Źródła:
- Andrzej Kajetan Wróblewski: Biernacki Wiktor. W: „Polski wkład w przyrodoznawstwo i technikę. Słownik polskich i związanych z Polską odkrywców, wynalazców oraz pionierów nauk matematyczno-przyrodniczych i techniki”, T. 1, red. naukowa Bolesław Orłowski, Warszawa 2015.
- Stanisław Kalinowski: Biernacki Wiktor. W: “Polski Słownik Biograficzny” T. 2, Kraków 1989.