1 Marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” w hołdzie „bohaterom antykomunistycznego podziemia, którzy w obronie niepodległego bytu Państwa Polskiego, walcząc o prawo do samostanowienia i urzeczywistnienie dążeń demokratycznych społeczeństwa polskiego, z bronią w ręku, jak i w inny sposób, przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu”.
Żołnierze tzw. drugiej konspiracji zapłacili za wierność swoim ideałom niejednokrotnie cenę najwyższą – cenę swego życia. Nawet jeśli udało im się przeżyć, przez kolejne 45 lat żyli z piętnem „bandytów” i „faszystów”, jak to określała komunistyczna propaganda.
W tym dniu pamiętamy o Żołnierzach Wyklętych osadzonych w więzieniu przy ulicy Zamkowej i innych katowniach UB w Kielcach. Chcielibyśmy przypomnieć sylwetki tych bohaterów, którzy nie uniknęli śmierci z rąk komunistycznych oprawców:
Jerzy Bellon ps. „Cygan” (1929-1947)
Urodził się w Boiskach w powiecie iłżeckim (obecnie powiat lipski w województwie mazowieckim). Był dowódcą patrolu zbrojnego organizacji „Wolność i Niezawisłość” (WiN) podlegającemu ppor. T. Zielińskiemu ps. „Igła”. Działał na terenie powiatu iłżeckiego i kieleckiego. 16 marca 1947 r. UB przeprowadziło operację, w której został aresztowany i osadzony w więzieniu kieleckim. Wojskowy Sąd Rejonowy w Kielcach w trybie doraźnym z dn. 3 kwietnia 1947 r. skazał Bellona na karę śmierci. 9 kwietnia 1947 roku został stracony. Ciała nie odnaleziono do dziś.
Ludwik Bilski ps. „Lanca” (1916-1948)
Urodził się w Milicy w gminie Bliżyn (obecnie dzielnica Skarżyska-Kamiennej). W czasie okupacji niemieckiej był żołnierzem Armii Krajowej. Po wojnie działał w Zrzeszeniu „Wolność i Niezawisłość” (WiN). Należał do placówki kierowanej przez Mieczysława Siudka ps. „Dąbek”. Po jego śmierci sam objął dowództwo nad grupą. Pod koniec stycznia 1948 r. został ujęty i aresztowany przez UB. Wojskowy Sąd Rejonowy w Kielcach na sesji wyjazdowej w Skarżysku 6 marca 1948 r. skazał go na karę śmierci. Wyrok wykonano 19 marca 1948 r. w więzieniu kieleckim lub w lesie w Zgórsku. Miejsca pochówku nie znamy do dziś.
Jan Cheda ps. “Sosna” (1913-1945)
Był żołnierzem Armii Krajowej. Aresztowany 8 maja 1945 r. przez UB w akcji wymierzonej przeciw bratu Antoniemu Hedzie „Szaremu”. Zamordowany w kieleckim więzieniu w lipcu lub pierwszych dniach sierpnia 1945 r.
Stanisław Cheda ps. “Garbowy” (1910-1945)
Był żołnierzem Armii Krajowej. Aresztowany 8 maja 1945 r. przez UB w akcji wymierzonej przeciw bratu Antoniemu Hedzie „Szaremu. Został zamordowany w kieleckim więzieniu w lipcu lub pierwszych dniach sierpnia 1945 r.
Józef Chmielewski ps. „Aleksander” (1920-1950)
Urodził się w Pińczowie. Działał w konspiracji ruchu narodowego, był zastępcą szefa działu politycznego V Okręgu Narodowych Sił Zbrojnych, pełnił funkcję oficera oświatowego – wychowawczego Brygady Świętokrzyskiej NSZ. Po wojnie kierował propagandą Okręgu Kieleckiego NSZ. Był trzykrotnie aresztowany przez UB. Ostatni raz w sierpniu 1949 r. Siedział w więzieniu kieleckim bez wyroku sądowego. Tutaj w maju 1950 r. został zamordowany.
Stanisław Chmielewski ps. „Buk” (1902-1949)
Urodził się w Komorowie w gminie Pacanów powiat Busko-Zdrój. Był żołnierzem Narodowych Sił Zbrojnych, pełnił funkcję komendanta placówki Skrzypiów. Po 1945 r. był dowódcą oddziału NSZ działającego na terenie powiatu pińczowskiego. Z 3 na 4 czerwca 1945 r. grupa „Buka“ wraz z oddziałem Jana Stempkowskiego „Michała“ brała udział w nieudanym ataku na więzienie UB w Pińczowie. 28 grudnia 1948 r. został aresztowany przez UB. 25 czerwca 1949 r. Wojskowy Sąd Rejonowy w Kielcach skazał go na karę śmierci. Wyrok wykonano 1 października 1949 r. w więzieniu kieleckim lub w lesie zgórskim pod Kielcami. Miejsca pochówku nie znamy do dziś.
Józef Figarski ps. “Śmiały” (1914-1948)
Urodził się 16 stycznia 1914 roku. Pochodził z Wielkiej Wsi k. Wąchocka. Był żołnierzem zgrupowania Armii Krajowej Eugeniusza Kaszyńskiego „Nurta”. Po wojnie działał w Zrzeszeniu “Wolność i Niezawisłość” (WiN) w Wąchocku. Należał do oddziału dowodzonego przez Stanisława Skorupkę ps. „Smrek”, a później do grupy Mariana Sowy ps. „Orlicz”. Został aresztowany przez UB 13 marca 1948 r. i osadzony w więzieniu kieleckim. Wojskowy Sąd Rejonowy w Kielcach 31 lipca 1948 r. skazał go na karę śmierci. Wyrok wykonano w lesie w Zgórsku 24 września 1948 r. W 2016 r. został odnaleziony i pochowany w Wąchocku k. Starachowic.
Leonard Mieczysław Fudala ps. „Ryski”, „Okularnik”, „Spadochroniarz” (1925-1950)
Urodził się w Suchedniowie. W okresie okupacji niemieckiej należał do Narodowych Sił Zbrojnych w Skarżysku Kamiennej. Pełnił funkcję dowódcy sekcji propagandowo – wywiadowczej. Po wojnie nadal był członkiem NSZ. W 1949 r. został aresztowany i przekazany do dyspozycji Urzędu Bezpieczeństwa w Kielcach. Był więziony i katowany w budynku UB przy obecnej ulicy Paderewskiego. Pod koniec 1949 r. został przewieziony z więzienia kieleckiego do szpitala psychiatrycznego w Kobierzynie. 22 lutego 1950 r. umorzono przeciwko niemu śledztwo. Do domu został przywieziony 16 marca. Był tak skatowany, że 28 kwietnia 1950 roku zmarł.
Stefan Gądzio ps. “Kos” (1900-1945)
Urodził się w Gałkowie w województwie łódzkim. Był przedwojennym oficerem WP. W czasie okupacji działał w ZWZ-AK, był komendantem obwodu jędrzejowskiego ZWZ-AK i szefem Biura Informacji i Propagandy Komendy Okręgu Radomsko-Kieleckiego AK. Kontynuował działalność niepodległościową w organizacji „NIE” i DSZ (Delegatura Sił Zbrojnych). Polecił A. Hedzie „Szaremu” przygotowanie akcji rozbicia więzienia kieleckiego. W sierpniu 1945 r. został aresztowany przez UB i po krótkim brutalnym śledztwie w kieleckim więzieniu zamordowany. Do dziś nie jest znane miejsce jego pochówku.
Józef Glica ps. „Lisica” (1919-1950)
Urodził się w Ossali, obecnie gmina Osiek w powiecie staszowskim. W czasie okupacji był żołnierzem Armii Krajowej. Służył w placówce Tursko Wielkie (Podobwód AK Osiek, Obwód AK Sandomierz). 16 lutego 1948 r. został aresztowany przez MO za posiadanie broni oraz dokumentów AK. Na procesie w Kielcach 21 kwietnia 1948 r. skazano go na 6 lat pozbawienia wolności. Karę odbywał w więzieniu w Kielcach i w obozie pracy więźniów w Goleniowie pod Szczecinem. W kwietniu 1950 r. trafił do szczecińskiego szpitala więziennego. Zmarł w nim trzy miesiące później na gruźlicę. Do dziś nie wiadomo, gdzie został pochowany.
Stanisław Grabda ps. „Vir”, „Olszyna”, ”Bem” (1916-1953)
Urodził się w Przededworzu k. Chmielnika. W czasie okupacji należał do Związku Jaszczurczego i Narodowych Sił Zbrojnych. Był dowódcą oddziału partyzanckiego NSZ, który wszedł w skład Brygady Świętokrzyskiej. Po wojnie działał w konspiracji. 16 stycznia 1950 r. został aresztowany przez UB i osadzony w kieleckim więzieniu. 30 sierpnia 1952 r. skazano go na dwukrotną karę śmierci. Wyrok wykonano 15 kwietnia 1953 r. w więzieniu w Kielcach. Jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu na Piaskach.
Franciszek Jaskulski ps. “Zagończyk” (1913-1947)
Urodził się w Castrop – Rauxel w Westfalii. W czasie okupacji działał w ZWZ i AK. Był dowódcą oddziału lotnego o kryptonimie „Pilot” działającego na Lubelszczyźnie. 3 listopada 1944 r. został aresztowany przez Rosjan i trafił na Zamek Lubelski. 8 stycznia 1945 r. skazano go na karę śmierci, którą zmieniono na 10 lat więzienia. Osadzony we Wronkach uciekł z więzienia i powrócił na teren Lubelszczyzny. Na jesieni 1945 r. tworzył „WiN” w dawnym Inspektoracie Rejonowym Puławy AK. Na rozkaz „Orlika” „Zagończyk” miał przejąć północne tereny województwa kieleckiego. Inspektorat Radomsko – Kozienicki dowodzony przez Jaskulskiego przyjął nazwę ZZK – Związek Zbrojonej Konspiracji. 26 lipca 1946 r. został aresztowany przez UB w Jedlni – Letnisku. Został przewieziony do Kielc i osadzony najpierw w areszcie WUBP, a potem w więzieniu na ulicy Zamkowej. 17 stycznia 1947 r. został skazany przez WSR w Kielcach na karę śmierci. 19 lutego 1947 r. wyrok wykonano w kieleckim więzieniu, a ciało pochowano w nieznanym miejscu.
Stanisław Kiełbasa ps. “Strzecha” (1903-1945)
Urodził się we wsi Gaworzyna gmina Iłża. W czasie wojny był żołnierzem Armii Krajowej. Został aresztowany 8 maja 1945 roku przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa w czasie akcji poszukiwaniu szwagra – Antoniego Hedy „Szarego”. Przewieziono go do Kielc. W więzieniu na Zamkowej przeszedł okrutne tortury i w ciągu kilku tygodni został zamordowany.
Bronisław Stefan Klimczak ps. “Sokół” (1913-1950)
Urodził się w Rędzinach koło Częstochowy. W czasie okupacji należał do Polskiego Związku Wolności, który wszedł w skład Armii Krajowej. Był komendantem grupy likwidacyjnej i łącznikiem na linii Częstochowa – Warszawa – Kielce. 19 listopada 1949 r. został aresztowany przez UB w sprawie Robineau. Po pokazowym procesie w Szczecinie, 14 lutego 1950 roku został skazany na karę śmierci. Wyrok został wykonany 12 grudnia 1950 roku w więzieniu w Kielcach. Został pochowany w nieoznaczonym miejscu na kieleckim cmentarzu na Piaskach. W 2016 r. jego szczątki zostały odnalezione i 12 grudnia 2019 r. pochowane na cmentarzu parafialnym w Rędzinach.
Edward Krepski ps. “Kruk” (1900-1950)
Urodził się w Stolpcach w dawnym województwie nowogródzkim. W czasie okupacji był komendantem posterunku policji granatowej w Złotej. Był członkiem Armii Krajowej. Walczył w powstaniu warszawskim. Po wojnie oskarżany przez dawnych bandytów o współpracę z Niemcami został osadzony w więzieniu. Dwa postępowania, jedno w Krakowie, a drugie w Kielcach, zostały umorzone po zeznaniach świadków obrony. W trzecim procesie w Kielcach, na który nie dopuszczono świadków, przyznał się do przynależności do Narodowych Sił Zbrojnych w oddziale Władysława Kołacińskiego „ Żbika”. W 1949 r. został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 20 czerwca 1950 r. w więzieniu kieleckim, a ciało pochowano na cmentarzu na Piaskach. Po 65-latach rodzinie udało się odnaleźć grób „Kruka”. Po ekshumacji został uroczyście pochowany 28 marca 2015 roku na cmentarzu w Kątach Wrocławskich.
Leszek Krysiak ps. „Zdzisław” (1926-1945)
Urodził się w Kielcach. W czasie okupacji był żołnierzem Narodowych Sił Zbrojnych i Brygady Świętokrzyskiej NSZ. Po wojnie, 27 lutego 1945 r. został zatrzymany przez milicjanta w Kielcach. Podczas próby ucieczki zastrzelił funkcjonariusza MO. Po aresztowaniu osadzono go w budynku WUBP na ul. Focha, a następnie przeniesiono do więzienia na ul. Zamkową. 24 maja 1945 r. Wojskowy Sąd Okręgowy w Łodzi na niejawnej sesji wyjazdowej w Kielcach bez udziału prokuratora i obrońcy skazał go na karę śmierci przez rozstrzelanie. Wyrok wykonano 9 czerwca 1945 roku w więzieniu kieleckim. Miejsce pochówku jest nieznane.
Marian Krzyszkowski ps. „Mały I-szy” (1930-1952)
Urodził się w Szewnie w powiecie opatowskim. W 1947 r. został członkiem niepodległościowej „Organizacji Podziemnej Błyskawica”, działającej na terenie Ostrowca Św. 27 października 1951 r. waz z S. Staroniem i W. Wątrobą przeprowadził udany zamach na funkcjonariusza MO z Opatowa. 3 listopada został aresztowany przez funkcjonariuszy PUBP. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach na sesji wyjazdowej w Ostrowcu Św. z 26 lutego 1952 r. został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 11 czerwca 1952 r. w więzieniu kieleckim. Pochowany został na cmentarzu „Piaski” w Kielcach w nieznanym dotąd miejscu.
Zygmunt Kwas ps. “Kościelny”, „Orlicz” (1926-1946)
Urodził się w Kielcach. W czasie okupacji działał w grupach szturmowych Szarych Szeregów. Po wojnie kontynuuje działalność niepodległościową w organizacji „NIE”, a potem w DSZ. Brał udział w udanej akcji odbicia Zygmunta Pietrzaka ps. „Bekas” z chronionego przez UB szpitala zakaźnego w Kielcach. Rozpoznany przez agentów UB został aresztowany 29 czerwca 1945 r. i umieszczony w więzieniu kieleckim. Poddawany torturom podczas przesłuchań zginął na jego terenie 13 września 1946 r. trafiony kulą wartownika. Został pochowany na Cmentarzu Starym w Kielcach.
Grzegorz Lipiński ps. „Gryf”, „Grześ” (1922-1949)
Urodził się w Sarnach na Podolu. W czasie okupacji niemieckiej działał w Armii Krajowej na terenie powiatu opatowskiego. Był żołnierzem oddziału partyzanckiego AK „Barwy Białe” pod dowództwem ppor. K. Suwalskiego „Mruka”. Po wojnie był dowódcą oddziału dywersyjnego Ośrodka Opatowskiego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, którego szefem był ppor. Bronisław Ostrowski „Cichy”. 26 grudnia 1946 r. został aresztowany w Ostrowcu Świętokrzyskim przez funkcjonariuszy PUBP. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 26 marca 1947 r. skazany został na karę 15 lat pozbawienia wolności. W dodatkowym procesie z dn. 3 grudnia 1949 r. w Kielcach „Gryf” został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 23 grudnia 1949 roku w więzieniu kieleckim. Miejsca pochówku dotychczas nie odnaleziono.
Tadeusz Łęcki ps. “Krogulec” (1924-1945)
Urodził się w Wierzbniku. W czasie okupacji należał do ZWZ i AK. Był żołnierzem oddziału partyzanckiego Antoniego Hedy „Szarego”. Po wojnie działał w konspiracji niepodległościowej. Brał udział w akcji rozbicia więzienia kieleckiego 4/5 sierpnia 1945 r. Został śmiertelnie ranny w czasie odwrotu po akcji. Został pochowany na cmentarzu wojskowym jako NN. Gdy koledzy zawiesili tabliczkę z jego nazwiskiem mogiłę zniszczono i w tym samym miejscu pochowano inną osobę.
Karol Łoniewski ps. „Lew” (1925-1948)
Urodził się w Nadarzynie pod Warszawą. W okresie okupacji niemieckiej był członkiem Szarych Szeregów i podporucznikiem AK. Walczył w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie działał w konspiracji niepodległościowej w Zrzeszeniu „Wolność i Niezawisłość” (WiN) w Wąchocku. Należał do oddziału dowodzonego przez Stanisława Skorupkę ps. „Smrek”, a później do grupy Mariana Sowy ps. „Orlicz”. Aresztowany 18 lutego 1948 r przez UB został osadzony w kieleckim więzieniu. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach 31 lipca 1948 r. został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano w lesie w Zgórsku 24 września 1948 r. W 2016 r. został odnaleziony i uroczyście pochowany na cmentarzu w Nadarzynie.
Ludwik Machalski ps. “Mnich” (1929-1951)
Urodził się w Jaśle, mieszkał w Staszowie. Po wojnie podjął działalność niepodległościową. Był twórcą i dowódcą organizacji antykomunistycznej działającej na terenie powiatu staszowskiego. Najgłośniejszą akcją oddziału „Mnicha” było rozbrojenie posterunku MO w Klimontowie. 17 sierpnia 1950 r. został aresztowany przez UB w Staszowie, a jego grupa rozbita. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach został skazany na karę śmierci, którą wykonano 10 kwietnia 1951 r. w kieleckim więzieniu. Jego szczątki zostały odnalezione w 2016 r. na terenie cmentarza Piaski w Kielcach. Uroczysty pogrzeb odbył się 6 listopada 2017 r. w Staszowie.
Marian Matla ps. “Kajtek” (1927-1948)
Urodził się w Szydłowcu. W czasie okupacji działał w konspiracji. Po wojnie był żołnierzem podziemia niepodległościowego. Zatrzymany przez UB 10 sierpnia 1945 r. został oskarżony o posiadanie broni. Po śledztwie Sąd Wojskowy skazał go w styczniu 1946 r. na trzy lata więzienia. Wyszedł po amnestii z lutego 1947 r. Dołączył do oddziału Aleksandra Życińskiego ps. „Wilczur”. Został aresztowany w czasie potyczki z grupą pościgową UB na Wykusie. Rannego „Kajtka” przewieziono do więzienia w Kielcach. W październiku 1948 r. został skazany na karę śmierci i rozstrzelany w lesie w Zgórsku 11 grudnia 1948 r. Ciała nie odnaleziono do dziś.
Roman Mojecki ps. „Róg” (1922-1948)
Urodził się w Mójczy pod Kielcami. W czasie okupacji niemieckiej należał do Związku Walki Zbrojnej, a później do Armii Krajowej pod dowództwem ppor. Bolesława Kamińskiego ps. „Grzmot”. Po wojnie na pocz. 1948 r. zorganizował antykomunistyczną grupę zbrojną, która działała na terenie Kielc. W czerwcu 1948 r. jego oddział przeprowadził zamach na funkcjonariusza UB w Domaszowicach, po którym został aresztowany przez UB i osadzony w kieleckim więzieniu. 7 sierpnia 1948 r. Wojskowy Sąd Rejonowy w Kielcach skazał go na karę śmierci. Wyrok został wykonany 26 sierpnia 1948 r. w lesie w Zgórsku. W 2016 r. został odnaleziony, a 14 lipca 2018 r. uroczyście pochowany na cmentarzu w Sukowie pod Kielcami.
Leon Nawrocki ps. “Upiór” (1911-bd)
W czasie okupacji niemieckiej działał w konspiracji ZWZ-AK na terenie Nowej Słupi. Był żołnierzem Świętokrzyskich Zgrupowań Armii Krajowej, walczył w oddziale por. Eugeniusza Kaszyńskiego „Nurta” i ppor. Stanisława Pałaca „Mariańskiego”. Po wojnie został aresztowany przez UB 28 października 1945 r. w domu w Nowej Słupi. Przewieziono go i osadzono w więzieniu kieleckim. Oskarżony został o przynależność do Armii Krajowej i niepowiadomienie władz o śmierci dwóch funkcjonariuszy UB. Miał być sądzony przez Wojskowy Sąd Rejonowy już w listopadzie 1945 r. Do rozprawy jednak nie doszło , gdyż podano, że oskarżony zaginął w niewyjaśnionych okolicznościach w areszcie UB. W piśmie do WSR z 30 kwietnia 1946 r. PUBP w Kielcach poinformował, że więzień Leon Nawrocki zbiegł z więzienia 20 marca 1946 r. Najprawdopodobniej został zamordowany w trakcie śledztwa w Powiatowym Urzędzie Bezpieczeństwa w Kielcach. Jego ciała nie odnaleziono do dziś.
Kazimierz Nowak ps. „Łoś” (1920-1952)
Urodził się w Dzierążni w powiecie pińczowskim. Był synem Stanisława i Marii z Paterków. W czasie okupacji należał do Narodowych Sił Zbrojnych. Był dowódcą oddziału partyzanckiego NSZ działającego na terenie powiatu pińczowskiego. 9 czerwca 1944 r. dołączył do formowanego 204 Pułku Piechoty Ziemi Kieleckiej NSZ, gdzie został dowódcą 3 kompani w tym pułku. Po wojnie organizował bazy przetrwania dla żołnierzy NSZ na Ziemi Lubuskiej. Został aresztowany w 1950 r. w związku z rozpracowywaniem żołnierzy NSZ i Brygady Świętokrzyskiej. Przewieziono go do więzienia w Kielcach. Po brutalnym śledztwie i procesie, w którym nie przyznał się do zarzucanych czynów, został skazany na karę śmierci. Ciężko chory na płuca długo nie mógł uzyskać zgody na leczenie. Zmarł niedługo po przewiezieniu go, w bardzo ciężkim stanie, do szpitala więziennego na Montelupich w Krakowie 13 października 1952 r. Miejsce jego pochówku do tej pory jest nie znane.
Piotr Pecel (1927-1949)
Urodził się w Kielcach. Po wojnie był członkiem grupy niepodległościowej działającej na terenie gminy Łopuszno, którą dowodził i zorganizował w lipcu 1947 r. Jan Wosiński. Według dokumentów UB była to „banda terrorystyczno-rabunkowa o zabarwieniu po NSZ-owskim i pod wpływem ideologii PSL”. Po kilku akcjach grupa została rozpracowana przez MO i WUBP. 6 sierpnia 1948 r. UB aresztowało Pecela. Osadzono go w więzieniu kieleckim. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 28 października 1948 r. został skazany na karę śmierci. 28 stycznia 1949 r. Pecel razem ze swoim dowódcą Janem Wosińskim zostali rozstrzelani w lesie w Zgórsku. W grudniu 2015 r. zostali odnalezieni. 2 lutego 2019 r. odbył się ich uroczysty pogrzeb w kościele garnizonowym w Kielcach, a ciała spoczęły na cmentarzu w Cedzynie.
Władysław Pepaś ps. „Gąszcz”, „Tomek” (1926-1950)
Był żołnierzem ZWZ-AK, należał do oddziału partyzanckiego „Chłopcy z Lasu” Euzebiusza Domoradzkiego „Grota” i do Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK mjr. Jana Piwnika „Ponurego”. Po wojnie należał do oddziału niepodległościowego dowodzonego przez Kazimierza Fąfarę ps. „Czesiek”, a później przez Stanisława Dwojewskiego ps. „Chmura”. 7 kwietnia 1949 r. został aresztowany przez UB i osadzony w więzieniu kieleckim. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach z dn. 6.09.1949 r. został skazany na trzy lata pozbawienia wolności. Karę odbywał w więzieniu w Kielcach i Rawiczu oraz w Obozie Pracy w Potulicach. Stąd 7 października 1950 r. został przetransportowany w stanie ciężkim do Więziennego Szpitala Okręgowego w Grudziądzu. Zmarł dzień później po przeprowadzonej operacji.
Franciszek Puchała (1922-1949)
Urodził się w miejscowości Węchadłów w gminie Góry w powiecie pińczowskim. W czasie okupacji niemieckiej należał do Narodowych Sił Zbrojnych. Walczył w oddziale Kazimierza Nowaka ps. „Łoś” powstałego na terenie powiatu pińczowskiego. Po wojnie nie zaprzestał działalności niepodległościowej. Był zastępcą dowódcy w oddziale NSZ Stanisława Chmielewskiego ps. „Buk”, który działał na terenie powiatu pińczowskiego. Z 3/4 czerwca 1945 r. brał udział w nieudanej akcji rozbicia więzienia w Pińczowie. 15 grudnia 1948 r. został aresztowany przez UB wraz z innymi członkami NSZ. 25 czerwca 1949 r. Wojskowy Sąd Rejonowy w Kielcach skazał go na karę śmierci. Wyrok został wykonany 1 października 1949 r. w więzieniu kieleckim lub w lesie w Zgórsku. Zginął w egzekucji wraz ze swoim dowódcą Stanisławem Chmielewskim ps. „Buk”. Do tej pory nie odnaleziono miejsca jego pochówku.
Czesław Spadło ps. “Mały” (1925-1948)
Urodził się w Marcinkowie koło Wąchocka. Był żołnierzem Armii Krajowej w oddziale Eugeniusza Kaszyńskiego „Nurta”. Po wojnie działał w Zrzeszeniu „Wolność i Niezawisłość” (WiN) w Wąchocku. Należał do oddziału dowodzonego przez Stanisława Skorupkę ps. „Smrek”, a później do grupy Mariana Sowy ps. „Orlicz”. Został aresztowany 16 marca 1948 r. przez UB i osadzony w więzieniu kieleckim. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach 31 lipca 1948 r. został skazany na karę śmierci. Egzekucję wykonano w lesie w Zgórsku 24 września 1948 r. W 2016 r. został odnaleziony i uroczyście pochowany na cmentarzu w Wąchocku k. Starachowic.
Stanisław Staroń ps. “Błysk”, “Grom” (1928-1952)
Urodził się w Ostrowcu Świętokrzyskim. W 1946 r. wspólnie z Wacławem Wątrobą założył niepodległościową Organizację Podziemną „Błyskawica” w Ostrowcu Św. 27 października 1951 r. członkowie organizacji przeprowadzili udany zamach na funkcjonariusza MO z Opatowa. 4 listopada 1951 r. został aresztowany przez funkcjonariuszy PUBP. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach z 26 lutego 1952 r. został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 11 czerwca 1952 r. w więzieniu w Kielcach. Jego szczątki zostały odnalezione w czerwcu 2018 r. na Cmentarzu „Piaski” w Kielcach.
Jan Stempkowski ps. “Michał” (1921-1950)
Urodził się w Styrzyńcu koło Białej Podlaskiej. W czasie wojny działał w Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. Od 1943 r. należał do sekcji dywersji podobwodu AK Wodzisław „Łączka”, a od 1944 r. był dowódcą tej sekcji. Po wojnie był dowódcą oddziału niepodległościowego działającego na terenie powiatu jędrzejowskiego i pińczowskiego. 29 kwietnia 1949 r. został aresztowany przez UB i przewieziony do więzienia kieleckiego. W maju 1949 r. podczas rozprawy przed Wojskowym Sądem Rejonowym wziął winę na siebie osłaniając kolegów. Został skazany na dożywocie. Po apelacji prokuratury ten sam sąd 18 kwietnia 1950 r. wymierzył mu karę śmierci. Wyrok wykonano 25 lipca 1950 r. w więzieniu w Kielcach. Pogrzebany na cmentarzu na Piaskach, w 1957 r. został ekshumowany i ponownie pochowany na warszawskich Powązkach.
Konrad Suwalski ps. “Mruk”, “Cichy” (1917-1945)
Urodził się w Bolesławiu koło Olkusza. W czasie okupacji działał w Narodowej Organizacji Wojskowej i Armii Krajowej. Był dowódcą oddziału partyzanckiego AK “Barwy Białe”. Za samowolną akcję przeciwko oddziałowi AL został przeniesiony do oddziału Eugeniusza Kaszyńskiego „Nurta”. Po rozwiązaniu AK nie ujawnił się. Został rozpoznany i aresztowany przez patrol UB w Kielcach 27 kwietnia 1945 r. 11 lipca 1945 r. Okręgowy Sąd Wojskowy w Łodzi na sesji w Kielcach skazał go na karę śmierci przez rozstrzelanie. Przebywał w celi śmierci kieleckiego więzienia śledczego WUBP przy ul. Zamkowej. Nie został uwolniony w czasie rozbicia więzienia 4/5 sierpnia 1945 r. przez oddziały A. Hedy „Szarego”. Wyrok wykonano 10 sierpnia 1945 r. na cmentarzu żydowskim na Pakoszu w Kielcach. Ciała nie odnaleziono do dziś.
Wacław Wątroba ps. „Srogi” (1925-1952)
Urodził się w Szewnie w powiecie opatowskim. W 1946 r. wspólnie ze Stanisławem Staroniem założył niepodległościową Organizację Podziemną Błyskawica w Ostrowcu Świętokrzyskim. „Srogi” pełnił funkcję zastępcy dowódcy bojówki dywersyjnej. 27 października 1951 r. członkowie organizacji przeprowadzili udany zamach na funkcjonariusza MO z Opatowa. 3 listopada został aresztowany przez funkcjonariuszy PUBP. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach na sesji wyjazdowej w Ostrowcu Św. z 26 lutego 1952 r. został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 11 czerwca 1952 r. w więzieniu kieleckim. Pochowany został na cmentarzu „Piaski” w Kielcach w nieznanym dotąd miejscu.
Antoni Wiktorowski ps. “Kruk” (1893-bd)
Urodził się w Małej Wsi w powiecie sandomierskim. Był przedwojennym oficerem Wojska Polskiego. W październiku 1939 r. założył konspiracyjną organizację „PIAST”, która weszła w struktury ZWZ – AK. W czasie akcji „Burza” był dowódcą 2. Pułku Piechoty legionów AK. Po rozwiązaniu AK wrócił do domu. Na skutek donosu został aresztowany przez UB 2 kwietnia 1945. Więziony był według różnych źródeł w Kielcach, Łodzi i Wawrze. Przyczyna i miejsce zgonu pozostają nieznane.
Jan Wosiński (1922-1949)
Urodził się w Kielcach. W czasie okupacji niemieckiej działał w Armii Krajowej, a później wstąpił do Narodowych Sił Zbrojnych na placówce w Jasieniu. Po wojnie w lipcu 1947 r. zorganizował grupę niepodległościową działającą na terenie gminy Łopuszno, którą dowodził do lipca 1948 r. Według dokumentów UB była to „banda terrorystyczno-rabunkowa o zabarwieniu po NSZ-owskim i pod wpływem ideologii PSL”. Po kilku akcjach grupa została rozpracowana przez MO i WUBP. 20 lipca 1948 r. został aresztowany przez UB i osadzony w kieleckim więzieniu. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 28 października 1948 r. został skazany na karę śmierci. 28 stycznia 1949 r. razem ze swoim podkomendnym Piotrem Pecelem został zastrzelony w lesie w Zgórsku. W grudniu 2015 r. zostali odnalezieni. 2 lutego 2019 r. odbył się ich uroczysty pogrzeb w kościele garnizonowym w Kielcach, a ciała spoczęły na cmentarzu w Cedzynie.
Antoni Żółkiewski ps. “Lin” (1896-1945)
Urodził się w majątku Kuca Bałka na Podolu. Był przedwojennym oficerem Wojska Polskiego. Podczas okupacji działał w Armii Krajowej w Okręgu Radom – Kielce. Od sierpnia do października 1944 r. był dowódcą 2 Dywizji Piechoty Legionów AK . 17 stycznia 1945 r. został aresztowany przez NKWD i osadzony w kieleckim więzieniu. 8 czerwca 1945 r. został skazany na karę śmierci wyrokiem Sądu Wojskowego z Łodzi. Uwolniony podczas akcji na kieleckie więzienie w nocy z 4 na 5 sierpnia 1945 roku przez oddziały Antoniego Hedy „Szarego”, zmarł na serce w czasie ucieczki niedaleko więzienia.
Aleksander Życiński ps. „Wilczur”, „Orlean” (1926 – 1948)
Urodził się w Cechówce koło Warszawy. W czasie okupacji działał w Armii Krajowej. Wywieziony na roboty przymusowe do Rzeszy uciekł i dołączył do Brygady Świętokrzyskiej NSZ. Wraz pieszym patrolem pod dowództwem Jana Dzielskiego ps. „Warecki” powrócił do Polski w kwietniu 1945 r. Po kilku potyczkach oddział uległ rozproszeniu, a Życiński wrócił do Suchedniowa. 29 maja 1945 r. został aresztowany przez UB w Busku Zdroju i był przesłuchiwany przez NKWD w Kielcach. Wyrokiem sądu został skazany na 7 lat więzienia. Karę odsiadywał w więzieniu we Wronkach, skąd został zwolniony w marcu 1947 r. w wyniku amnestii. W maju 1947 r. utworzył oddział niepodległościowy działający na terenie powiatów: starachowickiego, koneckiego i radomskiego. W wyniku obławy KBW i UB 7 maja 1948 r. został złapany w Kucębowie i osadzony w więzieniu kieleckim. 31 lipca 1948 r. wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach skazano go na trzykrotną karę śmierci. 24 września 1948 r. został zamordowany w lesie w Zgórsku. W 2016 r. został odnaleziony i uroczyście pochowany na cmentarzu w Bliżynie.
Na Murze Pamięci OMPiO znajduje się już trzydzieści tabliczek z wizerunkami Żołnierzy Wyklętych. Osadzeni w areszcie UB na Zamkowej zostali zamordowani w samym więzieniu, w lasach zgórskich i w innych nieznanych miejscach. Niektórzy z nich zmarli na skutek przebytych tortur i ciężkich warunków więziennych. Po kilkudziesięciu latach, wciąż nie znamy wszystkich ofiar komunistycznych, nie posiadamy fotografii wielu Żołnierzy Wyklętych, ani nie wiemy gdzie są pochowani.
Zapraszamy pod Mur Pamięci i Ścianę Straceń w Dawnym Więzieniu Kieleckim przy ulicy Zamkowej. Większość z naszych bohaterów nie ma prawdziwego grobu. Dlatego zachęcamy do zapalenia lampki, krótkiej modlitwy czy chwili zadumy nad ich losem. Pokażmy, że o nich pamiętamy, a idee o które walczyli nie są nam obojętne.