Józef Borowiec ps. „Hak” (1914-1989)
Józef Borowiec urodził się 19 czerwca 1914 r. we wsi Zbrojów pod Bliżynem w dzisiejszym powiecie skarżyskim. Był synem Mateusza Borowca. Nie znamy szczegółów dotyczących jego dzieciństwa. Według Danuty Suchorowskiej, jako żołnierz 4 pp. Leg. wziął udział w wojnie obronnej w 1939 r. Po powrocie do rodzinnej miejscowości zaangażował się w ruchu konspiracyjnym. W 1944 r. trafił do oddziału Kazimierza Kosmala ps. „Młot” działającego w Skarżyskim Podobwodzie Armii Krajowej.
Po zakończeniu okupacji niemieckiej pozostał w konspiracji. Będąc w oddziale Wacława Borowca ps. „Niegolewski” uczestniczył w rozbiciu więzienia w Kielcach w nocy z 4 na 5 sierpnia 1945 r. Zadaniem żołnierzy było przejęcie kontroli nad gmachem Poczty Głównej przy ul. Sienkiewicza. Józef Borowiec, który nie brał udziału w bezpośrednim ataku na budynek (część z osób pozostała na ulicy) wspominał, iż po połączeniu się z grupą atakujących „blokowaliśmy najbliższy posterunek MO, chyba na Zagórskiej (przypuszczalnie chodziło o Szkołę Podoficerską MO), gdzie trwaliśmy przez cały czas akcji”.
W trakcie odwrotu „Hak” pomagał uwolnionemu płk. Antoniemu Żółkiewskiemu ps. „Lin”, który na skutek przeżyć zmarł na serce kilkaset metrów od więzienia. Następnie, znalazł się w 15 osobowej grupie żołnierzy, której powierzono ewakuację rannego Antoniego Hedy „Szarego” i ukrycie dowódcy na melinie w Zbrojowie.
Ppor. Wacław Borowiec „Niegolewski” z żołnierzami. Trzeci od lewej J. Borowiec „Hak” (Źr. foto A. Heda, Wspomnienia „Szarego”, Warszawa 1991)
W październiku 1946 r. został rozpoznany i aresztowany w rodzinnej miejscowości. Po pobycie w Skarżysku Kamiennej trafił do więzienia kieleckiego, gdzie zgodnie z relacją K. Peli został poddany okrutnemu śledztwu (m.in. był przesłuchiwany siedząc na nodze odwróconego taboretu). Przebywał w karcerze wodnym znajdującym się w piwnicach więzienia, w którym nabawił się choroby nóg.
Wyrokiem sądu został oskarżony o przynależność do „organizacji Armii Krajowej mającej na celu obalenie demokratycznego ustroju Państwa Polskiego i współudział w gwałtownym zamachu przy rozbiciu Więzienia w Kielcach”. W 1947 r. skazany na siedem lat więzienia. Wyrok odbywał w Rawiczu i Sieradzu. W wyniku amnestii powrócił w rodzinne strony, z jednoczesnym przymusem meldowania się w Kielcach w dwu tygodniowych odstępach.
W latach 50. po zawarciu związku małżeńskiego zamieszkał w Brześciu koło Bliżyna. Zmarł 12 stycznia 1989 r. i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Bliżynie.
Gracjan Duda
Źródło:
Suchorowska D., Rozbić więzienie UB. Akcje zbrojne AK i WiN 1945-1946, Łomianki 2010
Inwentarz zespołu archiwalnego Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach [1918] 1946-1954 [2013], Kielce-Kraków 2014
Relacja ustna K. Peli z dnia 25.08.2023 r.
www.facebook.com/photo/?fbid=6725030424224859&set=a.847370688657558 [dostęp: 06.10.2023]