O. Sylwester Granieczny (1913-1973)
Urodził się 1 stycznia 1913 roku w Gaszowicach na Górnym Śląsku. Był synem Józefa i Anastazji z d. Porwoł.
W latach 1926-1932 odbył juniorat w Krobi i w Lublińcu. 14 sierpnia 1932 r. wstąpił do nowicjatu oblatów w Markowicach. W 1933 r. złożył tu pierwsze śluby zakonne. W latach 1933-1939 odbył studia filozoficzne w Krobi i teologiczne w Obrze. Śluby wieczyste złożył 15 sierpnia 1936 r., a 12 czerwca 1938 r. przyjął święcenia kapłańskie w Obrze.
24 maja 1939 r. otrzymał obediencję do polskiej prowincji. 1 sierpnia 1939 r. został przydzielony do junioratu w Lublińcu. Wybuch II wojny światowej zmienił tą sytuację, bo okupanci miasto wcielili do prowincji niemieckiej.
W lutym 1940 r. o. Granieczny został zmuszony do opuszczenia dotychczasowego miejsca posługi, gdyż w policyjnych kwestionariuszach ewidencji ludności deklarował się jako Polak. Razem z o. Sylwestrem Górzyńskim dotarł 15 lutego na Święty Krzyż, gdzie wygnańcy znaleźli schronienie. Początkowo życie w klasztorze biegło normalnym trybem pracy domowej i wspólnych modlitw. Ojciec Granieczny z innymi Oblatami czasowo zatrudniał się jako robotnik leśny.
3 kwietnia 1940 r. do zabudowań klasztornych wtargnęli funkcjonariusze Gestapo, którzy po przeszukaniu pomieszczeń zgromadzili wszystkich zakonników w jednej sali, a następnie kolejno wzywali ich na przesłuchania. O. Sylwester Granieczny wspominał, że Niemcy przede wszystkim pytali duchownych o to czy byli oficerami, żołnierzami oraz o to czy współpracują lub należą do tajnej organizacji.
„Rozkazano nam klęczeć pod ścianą, lewą stroną twarzy do ściany. Jeden czy dwóch gestapowców pozostało z karabinami gotowymi do strzału i pilnowało nas. Nie wolno nam było powiedzieć ani słowa i tak staliśmy, aż nie przewrócili całego domu. Przeglądano każdą książkę, biurko, szafę tak, że każdy pokój wyglądał jak po pożarze. Na środku pełno rzeczy, a zamki z szaf i biurek pozamykanych, powyłamywane. Nawet w kuchni i spiżarce wszystko na jednej kupie. (…)
Po rewizji wyprowadzono nas do kościoła, poustawiano pod ścianą, co kilka metrów jeden od drugiego i w milczeniu czekaliśmy na wywołanie. Najwięcej znęcali się nad o. Fincem, o. Graniecznym, o. Górzyńskim i br. Witkowiczem, bo uważali ich za podejrzanych. U o. superiora znaleziono ulotkę podartą na drobne części w kieszeni sutanny. W pokoju oo. Graniecznego i Górzyńskiego znaleźli jakieś żelastwo, śrubki, stare lampy od radia i inne części, które mogły się przydać przy majsterkowaniu, a u br. Wiktora – pocztówkę „Hitler Świnia”. Tych czterech bardzo zbili i znęcali się nad nimi. Przesłuchiwanie odbywało się w sali opackiej, a w kaplicy Oleśnickich na środku przed ołtarzem na klęczniku bili.”
(Relacja brata Tomasza Szóstaka z wtargnięcia Gestapo do klasztoru na Św. Krzyżu 3 kwietnia 1940 r.)
Po zakończeniu przesłuchań Niemcy aresztowali o. Graniecznego razem z superiorem o. Janem Fincem, o. Sylwestrem Górzyńskim, br. Wiktorem Witkowiczem i zabrali do więzienia w Kielcach.
Wszystkich aresztowanych przebrano w więzienne pasiaki i drewniaki, po czym zamknięto w karcerze o wymiarach 2 x 3 m, bez okien, bez światła, bez pryczy, a jedynie z cementową posadzką. Było tylko naczynie na łańcuszku. Przebywali tam około 14–15 dni.
W złych warunkach ciężko pobity o. Finc zemdlał. Zakonnicy domagali się sanitariusza, ale zgłosił się tylko strażnik p. Chmielowski z Pakości k. Markowic, który był Volksdeutschem. Kiedy dowiedział się, że są to Oblaci, potajemnie przyniósł miseczkę wody i zapalił światło. Ponieważ był przyjacielem Oblatów, potajemnie dostarczał żywność do karceru i nocami na dwie godziny zapalał światło – wspominał o. Granieczny.
Po pobycie w karcerze i po przesłuchaniach przeniesiono zakonników na oddział polityczny, a br. Witkowicza – na oddział kryminalny. 6 maja 1940 r. na wolność wypuszczono o. Graniecznego, o. Góreckiego i br. Witkowicza, zaś o. Finc pozostał w więzieniu jako zakładnik. Niedługo później został skazany na karę śmierci i rozstrzelany w zbiorowej egzekucji 28 czerwca 1940 r. w lesie na Stadionie pod Kielcami.
Po uwolnieniu z więzienia o. Granieczny wrócił jeszcze na jakiś czas na Święty Krzyż. Opuścił klasztor i przebywał początkowo w Tarczku. Następnie udał się razem z o. Sylwestrem Górzyńskim i o. Czesławem Bartoszem do Starej Słupi. Oblaci zamieszkali w majątku p. Winnickiego, który dzierżawił część ziemi klasztornej. W końcu znalazł schronienie na probostwie w Słupi Nowej i tam pracował jako wikary aż do końca wojny.
W tym czasie zajmował się pracą społeczną m.in. opiekował się chorymi na tyfus, organizował pomoc żywnościową i lekarstwa dla więźniów obozu pracy w Słupi Nowej, wysyłał paczki do obozów koncentracyjnych, opiekował się biednymi w ramach komitetu parafialnego Opieki Społecznej. Udzielał lekcji matematyki i religii na tajnych kompletach. Roztaczał także opieką duszpasterską partyzantów z oddziałów świętokrzyskich. 11 listopada 1943 r. odprawił uroczystą Mszę św. z okazji Święta Niepodległości przy ołtarzu polowym w rejonie Góry „Szczytniak” w Paśmie Jeleniowskim dla partyzantów ze Zgrupowania AK „Ponurego”.
W 1946 r. został przydzielony do domu poznańskiego oblatów i przez cztery lata studiował na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Następnie wrócił do Lublińca i pracował jako profesor w junioracie. W 1952 r. władze zajęły seminarium. O. Granieczny został przydzielony do Markowic, gdzie na miejscu dawnego nowicjatu otwarto nowe Niższe Seminarium Duchowne. Pełnił tam funkcję profesora (1953-1956), superiora (1956-1959) i znowu profesora (1959-1962). W 1963 r. przeszedł do Gdańska, a od 1969 r. ponownie był profesorem w Markowicach.
O. Sylwester Granieczny zmarł 24 października 1973 r. w Rydułtowach na Górnym Śląsku. Pochowany został w swojej rodzinnej miejscowości w Gaszowicach.
Artur Szlufik
Źródło: