Przez lata Polacy rysowali na ścianach symbole oporu wobec totalitarnych reżimów okupujących nasz kraj. Dziś swoje własne symbole o podobnym przesłaniu zaczęli rysować Ukraińcy.
W czasie II wojnie światowej rysowano na ścianach kotwicę “Polski Walczącej” – symbol nadziei na odzyskanie niepodległości Polski okupowanej przez III Rzeszę Niemiecką. Symbol ten namalowano również na Wzgórzu Zamkowym, na dzwonnicy kieleckiej katedry. Drugim najbardziej rozpoznawalnym symbolem oporu była swastyka powieszona na szubienicy, wyrażająca całkowite odrzucenie nazistowskiej ideologii .
Osobnym symbolem oporu był żółw: Pracuj Polaku powoli (pPp) – graffiti przedstawiające często żółwia lub ciąg liter, malowane od końca 1941 przez patriotyczne młodzieżówki polskie (harcerstwo itp.) na murach i chodnikach okupowanej przez Niemców Polski. Żółwie te zachęcać miały Polaków (zmuszonych do pracy na rzecz niemieckiego okupanta) do spowolnienia pracy i maksymalnego zmniejszenia jej wydajności. Były też symbolem sabotażu gospodarki i przemysłu przejętych przez okupanta. Za namalowanie tego symbolu w Kielcach na śmierć w obozie Auschwitz zesłanych zostało czterech kieleckich harcerzy: Ryszard Adamczyk, Jerzy Chłopek, Henryk Firlej i Tadeusz Zawisza.
Antyniemieckie napisy z okresu II wojny światowej prezentowana na ekspozycji OMPiO. (for. OMPiO)
W okresie PRL-u, po wprowadzeniu Stanu Wojennego przez komunistów, Polacy zaczęli nosić oporniki elektryczne – rezystory wykorzystywany do ograniczenia prądu płynącego w obwodzie elektrycznym. Ze względu na swoją nazwę, wskazującą na opór, stał się w latach 80. – czasach stanu wojennego – symbolem ruchu oporu przeciwko dyktaturze władzy. Wpinano go do koszul, marynarek, sukienek czy nawet nakładano jako pierścionek. Za noszenie opornika można było być wylegitymowanym, zawieszonym w szkole czy nawet aresztowanym.
Opornik – symbol sprzeciwu wobec wprowadzenie Stanu Wojennego w Polsce. (fot. solidarnoscteraz.pl)
W trakcie obecnej wojny na Ukrainie pojawił się nowy symbol oporu wobec zbrodniczej napaści rosyjskiej. Ukraińscy partyzanci rysują na ulicach, murach i pomnikach okupowanego Mariupola ukraińską literę Ї. Ї to litera występująca wyłącznie w alfabecie ukraińskim oznaczająca dwugłoskę [ji]. Litera Ї nie występuje alfabecie rosyjskim, dlatego napisy na ścianach drażnią okupantów. Litera Ї znajduje się w nazwie Ukraina (ukr. Україна) podkreślając, że zajęte ziemie są częścią tego państwa, tymczasowo okupowaną przez wojska Putina.
Ukraińską litera Ї na pomniku w okupowanym przez Rosjan Mariupolu (fot. Michael A. Horowitz)
Od 2014 r. Rosja pochłonęła już ogromną część Ukraińskiego terytorium. Jednak symbole oporu pojawiające się ziemiach na zajętych przez wojska Federacji Rosyjskiej, uświadamiają zarówno nam jak i okupantom, że Ukraina, podobnie jak Polska w latach 1939-1989 nie ma zamiaru ulec obcej przemocy.
Bruno Wojtasik
Źródła:
Ekspozycja OMPiO
pl.wikipedia.org/wiki/Pracuj_Polaku_powoli
pl.wikipedia.org/wiki/Polska_Walcząca_(symbol)
www.o2.pl/informacje/nowy-symbol-partyzantow-w-mariupolu-rosjanie-sa-wsciekli-6809735780600416a
twitter.com/michaelh992/status/1567753143676542977?ref_src=twsrc%5Etfw