Ks. Zygmunt Cieślik (1908-1942)
Urodził się 26 lipca 1908 r. w Nadzowie koło Pałecznicy w dzisiejszym powiecie proszowickim. Nie wiemy jak wyglądały pierwsze lata życia naszego bohatera. W latach 20. uczęszczał do Gimnazjum Realnego w Miechowie. W 1929 r. uzyskał świadectwo maturalne.
W wieku 25 lat – 17 czerwca 1934 r. przyjął święcenia kapłańskie. Miesiąc później „Gazeta Tygodniowa” podała, że „ks. Zygmunt Cieślik, nowowyświęcony kapłan” otrzymał nominację na wikariusza „do Gór”. Prawdopodobnie chodziło o parafię Góry niedaleko Pińczowa. W lutym 1936 r. w czasopiśmie ukazała się informacja, iż „ks. Zygmunt Cieślik, wikariusz w Pińczowie” został przeniesiony „na wikariat do Daleszyc”. Z kolei w maju 1938 r. gazeta ta informowała, że „z Pińczowa” trafił „do par. św. Trójcy w Jędrzejowie”.
Pracował tu do 1940 r. Według A. Artymiaka ksiądz Cieślik pełnił funkcję prefekta w tamtejszych szkołach. Warto zaznaczyć, że 28 kwietnia 1939 r. został kapelanem rezerwy Wojska Polskiego.
W czasie okupacji udzielał pomocy wysiedlonym Polakom z Wielkopolski. W ramach Akcji AB mającej na celu zagładę polskiej inteligencji został zatrzymany przez Gestapo i 12 czerwca 1940 r. trafił do kieleckiego więzienia. Jak wspominał Feliks Rak: „Tego samego dnia, co nas, przywieziono grupę z Jędrzejowa, która w całości została skierowana do naszej celi (..) W naszej grupie był tylko jeden ksiądz, natomiast w jędrzejowskiej było ich aż czterech, a mianowicie Marchewka, Grabowski, Cieślik i Kubrak”.
Po kilku tygodniowym osadzeniu w kieleckim więzieniu, znalazł się w transporcie więźniów przeznaczonych na eksterminację w obozie koncentracyjnym, który 17 lipca dotarł do KL Sachsenhausen. Pod koniec 1940 r. został przeniesiony do KL Dachau. Jak wspominał ks. Józef Kubrak: „13 grudnia tego roku przewożą nas do Dachau i łączą księży izolując od świeckich”.
Ks. Zygmunt Cieślik trafił do Dachau 14 grudnia 1940 r., gdzie otrzymał nr 22 629. Był jednym z pięciu księży diecezji kieleckiej, którzy zostali zamordowani w tym obozie. Zginął 29 czerwca 1942 r. w wieku 34 lat. Ksiądz Kubrak w swoich wspomnieniach pisał: „ks. Zygmuś Cieślik już nie żył. Ja na blok gazowy, on do rewiru poszedł. I zdaje się 29 czerwca zakończył życie z głodu”.
24 listopada 1948 r. w Seminarium Duchownym w Kielcach została odsłonięta tablica z nazwiskami kapłanów diecezji kieleckiej, którzy zginęli w trakcie II wojny światowej. W grupie szesnastu duchownych widnieje nazwisko ks. Zygmunta Cieślika.
Gracjan Duda
Źródło:
Artymiak A., Ofiary zbrodni niemieckich w powiecie jędrzejowskim w latach 1939-1945, Jędrzejów 1947
Chart E., Spis pomordowanych Polaków w obozie koncentracyjnym Dachau, Dachau-Monachium-Freimann-Dillingen 1946
Gocel T., Duszpasterstwo w diecezji kieleckiej w latach II wojny światowej 1939-1945, Kielce 2012
Rak F., Krematoria i róże. Wspomnienia więźnia obozów w Sachsenhausen i Dachau, oprac. S. Młodożeniec-Warowna, Warszawa 1971
„Gazeta Tygodniowa”, 1934, 1936, 1938
Wspomnienia obozowe ks. Józefa Kubraka, „Echo Dnia”, oprac. T. Domański, nr 224, 2017
ZYGMUNT CIEŚLIK — MARTYROLOGIUM
Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Miechowie
Holocaust Survivors and Victims Database — Sigismund CIESLIK
Fotografia użyta w artykule pochodzi z: Jankowski A., Domański T., Akcja AB na Kielecczyźnie, Kielce 2009
Ks. Zygmunt Cieślik upamiętniony jest na Murze Pamięci OMPiO